حیدر مستخدمین‌حسینی تحلیلگر مسائل اقتصادی

اگر امروز قیمت‌ها از صبح تا عصر یکسان نیست به سبب تصمیم‌های نادرست و تخریب بازارهاست. لازم به ذکر است پیش‌تر تبلیغات گسترده‌ای انجام می‌شد تا وجوه به سمت بازار سرمایه بیاید اما اکنون حال و روز این بازار هم خوش نیست. همانگونه که در گذشته گفتم، تغییر کانال سرمایه‌گذاری نیازمند تفکر و ارزیابی عاقلانه است. شرایط پیش آمده در بازار سهام طی یک ماه اخیر همانند سال ۹۲ بود که شاخص مرتب ریزش می‌کرد و برای اولین بار ناگزیر به سهمیه‌بندی برای فروش سهم شدند و چنین اقدامی در هیچ‌ کدام از بورس‌های دنیا سابقه نداشته است. در شرایطی کنونی توجه زیادی به بازار سرمایه شده است تا از این طریق دولت بتواند تامین مالی داشته باشد. همچنین در ریزش اخیر مقدر قابل توجهی از نقدینگی مردم سوخت. یعنی الان که شاخص در کانال یک میلیون ۶۰۰ هزار است، نسبت به یک ماه قبل که دو میلیون بود حداقل ۳۰ درصد نقدینگی مردم از بین رفت. در خصوص افزایش بی‌حدوحصر قیمت‌ها در سایر بازارها همچون خودرو و سکه هم باید گفت، زمانی‌که بازارها حالت تعادلی نداشته باشد، این اتفاق طبیعی است؛ یعنی نقدینگی افسارگسیخته بالای ۲۷۰۰ هزار میلیارد تومان را که صرف تولید نمی‌شود و آزاد است موجب چنین شرایطی می‌شود. به طوریکه مردم برای دریافت مقداری دلار یا یورو مقابل صرافی‌ها صف می‌کشند. اما اینکه در دوره کرونا مسافرتی نیست و ویزایی صادر نمی‌شود، چه عاملی منجر به شکل‌گیری چنین معضلی شده، جای بحث و بررسی است. از طرفی می‌دانیم گرچه آنکه این مساله را انکار می‌کند، اقدام به فروش می‌کند تا از این طریق منابع درآمدی شکل بگیرد. مثلا انتشار اوراق بدهی که توسط بانک مرکزی انجام می‌شود تا فروش ارز با نرخ فعلی و سیاست بازار سرمایه! زمانی که قیمت‌ها افزایش یافت شورای رقابت حمایت کرد و آن را عادلانه دانست. از طرفی دیگر اعتماد مردم از دولت سلب شده است. چنانچه در گذشته دولتمردان بارها تاکید می‌کردند ارز محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست، اما عده‌ای بر خلاف آن عمل کردند و اذعان داشتند ما نخریدیم پس ضرر کردیم. بنابراین دولت‌ها و نمایندگان آنها وقتی اقدام نامناسبی می‌کنند و به شکل صحیح اجرا نمی‌شود، منجر به عدم اعتماد خواهد شد. بازار خودور هم متاثر از همین عوامل دستخوش دگرگونی شده است. به عبارت دقیق‌تر همان نقدینگی آزاد و شناور روانه این بازار می‌شود. گفتنی است ۹۰ درصد نقدینگی جامعه در اختیار ۱۰ درصد افراد است و این عامل سبب می‌شود تا یک‌باره نقدینگی به سمت خودرو، ارز، سکه و سایر بازارهای مالی سرازیر شود. در حالت کلی مشکل اصلی، خلق نقدینگی، کسری بودجه دولت و کاهش ارزش پول ملی است که متاسفانه هیچ برنامه مشخصی برای سرمایه‌گذاری و کنترل آن مشاهده نمی‌شود. لازم به ذکر است بازارها باید وضعیت یکسانی داشته باشند و یکدیگر را همپوشانی کنند، که متاسفانه برای این مهم اقدام خاصی را نمی‌بینیم.