۱۰ برابر شدن ارزش دلار در برابر ریال در ساختار کشورهای صنعتی وجود ندارد، هیچ کشوری چنین سرعتی در کاهش ارزش پول ملی خود نداشته است

حسین سلیمی کارشناس مسائل اقتصادی

نکته‌ای که در ابتدای بحث باید به آن اشاره کنم این است که ۱۰ برابر شدن ارزش دلار در برابر ریال در ساختار کشورهای صنعتی وجود ندارد، هیچ کشوری چنین سرعتی در کاهش ارزش پول ملی خود نداشته است، به‌عنوان مثال ترکیه، عربستان سعودی و حتی افغانستان که همسایه ما محسوب می‌شوند، این اتفاق دیده نمی‌شود، ارزش پول افغانستان ظرف مدت ۲۰ سال گذشته هیچ تغییری نکرده است، از گذشته یک دلار ۷۰ افغان بوده و الان هم به همین شکل است آن هم در کشوری که نه نفت دارد و نه صادرات. کم‌ارزش کردن پول ملی درواقع فقیرتر کردن و کم‌درآمد کردن افراد است و نشان می‌دهد که اقتصاد ناسالم است و باید راهی پیدا شود که ارزش پول را حفظ کنند تا کسی که دو میلیون تومان حقوق می‌گیرد بتواند زندگی‌اش را بگذراند نه اینکه امسال را بگذراند و سال آینده با تورم ۴۰ درصد یعنی ۴۰ درصد کاهش ارزش پول، مواجه شود و اجناس را با قیمت بیشتری بخرد. این وضعیت به دلیل تحریم و سایر مشکلات پایدار نخواهد بود. در ایران راهی جز این نداریم که اقتصادمان را به ثبات برسانیم. همه کشورها دچار مشکل بودند ولی توانسته‌اند از پس مشکلات برآیند. ما قحطی جنگ جهانی دوم را هم دیدیم ولی خب کشورشان را ساختند و اقتصادشان را هم سامان دادند. ما شاهد بودیم که در آلمان و در دوران تورمی با چمدانی پر از پول قهوه می‌خریدند چون پولشان بی‌ارزش شده بود، اما الان یورو ارزش بین‌المللی دارد. همه کشورها در جهت تقویت اقتصادشان باید ۳۰ تا ۴۰ سال تلاش کنند و ما در این ۳۰ سال گذشته نتوانستیم مشکلاتمان را ‌حل کنیم. راه‌حل آن هم این است که ارزش پول را به واسطه ارتباطات بین‌المللی حفظ کنند تا مردم بتوانند در رفاه نسبی باشند و آینده‌ای را ببینند که در آن وضعیت بهتری دارند. متاسفانه در بودجه ۱۴۰۰ کمترین توجه به بخش مولد و تولید ملی شده و عمده هزینه‌ها هم به بخش هزینه‌های جاری اختصاص یافته است، این نوع بودجه‌بندی کمکی به توسعه کشور نخواهد کرد و سخت هم هست دولتی که قرار است نهایتا چهار ماه از این بودجه استفاده کند بودجه‌ را طبق سلایق و نگرش‌های رئیس‌ جمهوری بعدی که قرار است کشور را اداره کند، بنویسد. قطعا رئیس‌ جمهوری بعدی این برنامه بودجه را تعدیل خواهد کرد و در دوره جدید ریاست جمهوری متمم‌هایی را خواهیم داشت برای اینکه با این بودجه و با کسری‌هایی که دارد کشور تا آخر سال اداره نخواهد شد. به‌عنوان مثال افزایشی در بودجه عمرانی که می‌تواند اشتغال ایجاد و رشد اقتصادی حاصل کند را نمی‌بینم ولی بودجه‌ هزینه‌های جاری را می‌بینیم که در حد ۳۰ و ۴۰ درصد رشد کرده است ولی در عمرانی کاهش داشته‌ایم یا رشد کمی‌ پیش‌بینی شده است.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان