بخشی از نقدینگی موجود در جامعه نقدینگی واقعی محسوب نمیشود و بخش قابل توجهی از آن مربوط به بدهی بدهکاران کلان به بانکها است
مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین
بخشی از نقدینگی موجود در جامعه نقدینگی واقعی محسوب نمیشود و بخش قابل توجهی از آن مربوط به بدهی بدهکاران کلان به بانکها است که هر سال هم بانکها ۲۰ تا ۳۰ درصد بسته به قراردادی که با افراد بدهکار دارند، جریمه تاخیر به آن اضافه میکنند و آن را در تراز خود بهعنوان دارایی ثبت میکنند. این اتفاق در حالی است که بدهکاران هیچ قصدی حتی برای پرداخت اصل پول ندارند چه برسد به اینکه تاخیر آن را پرداخت کنند! در واقع اینها باعث خلق پول محسوب میشود، اما واقعی نیست. یک بخش عمدهتر این است که در کشور ما سرمایه و نقدینگی سرگردان در بازارهای مختلف هستند و صرف فعالیتهای غیرمولد میشود. به دلیل اینکه محیط سرمایهگذاری برای تولید یا فعالیتهای مولد که خدمات را هم دربرمیگیرد یا محیط کلان اقتصاد یک محیط با ثباتی نیست در نتیجه پول بین بازارهای مختلف سرگردان است و یک روز در بورس، یک روز در مسکن، یک روز در طلا و ارز و یک روز در سایر بازارها وارد و خارج میشود و به کار غیرمولد میپردازد و این فعالیتها در جریانهای غیرمولد افزایش پیدا میکند. لازمه جذب این سرمایهها، ایجاد ثبات در محیط کلان اقتصاد کشور است ولی متغیرهای سیاسی چه خارجی و چه داخلی است که در شرایط دخیل هستند. زمانیکه شرایط برای کار مولد در کشور فراهم نباشد که این شرایط ثبات در کلان اقتصاد کشور است نباید توقع داشته باشیم که سرمایههای سرگردان جذب فعالیتهای کوچک شود. متاسفانه تعدد سازمانها، نهادها، ستادها و … باعث موازیکاری در این حوزه شده است. با صدور بخشنامه و تشکیل ستاد و … مشکل حل نمیشود و مشکل نبود ثبات در کلان اقتصاد است. هیچکس نمیداند سال آینده در همین زمان وضعیت اقتصادی کشور به چه شکلی خواهد بود و در این شرایط چه انگیزهای وجود دارد که افراد کار مولد را آغاز کنند. کدامیک از سیاستها یا هدفگذاریها یا برنامهریزیهای اقتصادی کشور که برای توسعه نوشته شده به نتیجه رسیده است؟ هیچکدام. یک سند چشمانداز ۲۰ سال در کشور تهیه شد که سال ۱۴۰۴ به پایان میرسد، یعنی الان ۸۰ درصد زمان این برنامه گذشته و به ۲۰ درصد انتهایی آن رسیدهایم؛ آیا نسبت به آن زمان جلوتریم، همانجایی هستیم که بودیم یا عقبتر رفتیم؟ اینها همه نتیجه نبود ثبات در کلان اقتصاد کشور است. کلان اقتصاد ما بهشدت متاثر از روابط سیاسی در دنیا و داخل کشور است. یعنی ما هم با دنیا و هم در داخل دچار نزاع هستیم به همین دلیل محیط آمادگی برای کار بلندمدت را ندارد و صاحبان سرمایه که بخش عمدهای از آنها منشاء قانونی مشخصی ندارند. سرمایه خود را در بیخطرترین و زودبازدهترین با قابلیت نقل و انتقال بیشتر سرمایهگذاری میکنند نه در جایی بخش مولد. فعالیتهای مولد نیازمند زمان است ولی فعالیتهای سوداگرانه نیازی به زمان ندارد در نتیجه طبیعی این است پول به جایی میرود که هم زودتر به سود برسید هم زودتر جابهجا شود. این است که تا وقتی محیط کلان اقتصاد ما ثبات نداشته باشد همین رویه پیش خواهد رفت.
Thursday, 28 March , 2024