عباس زینعلی کارشناس اقتصاد مسکن

مرکز آمار ایران میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در فصل پاییز و شهر تهران را ۲۸ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان اعلام کرده و نشان از این دارد که قیمت در این سطح چسبندگی پیدا کرده و با معاملات واقعی بازار و تقاضای موجود همخوانی ندارد. این میانگین قیمت ۲۸ میلیون تومان یک میانگین وحشتناک نسبت درآمد عمومی مردم است که نیازمند مسکن هستند. در نتیجه یک حالت وضعیت مقاومت قیمتی به وجود آمده که واقعی نیست ولی با توجه به جمیع جهاتی که بر ما می‌گذرد هیچ‌کس حاضر نیست که محصولش را امروز و فردا به یک قیمت ثابت بفروشد.

در حال حاضر تقریبا هیچ محصول قیمت خورده‌ای را نمی‌بینیم برای اینکه همه انتظار دارند که فردا اوضاع سختی در پیش باشد و در نتیجه سعی می‌کنند قیمت را بالا نگه دارند، همین روند همین در ارزاق عمومی و محصولاتی که مردم هر روز استفاده می‌کنند؛ هم وجود دارد و این روند همین‌طور ادامه می‌یابد و به بالاترین بخش از نظر قیمت یعنی مسکن می‌رسد.

این است که حقیقتا اوضاع خیلی اقتصادی نیست و با این قیمت‌ها معنا ندارد که محصولی به نام مسکن را تولید کنید و  همیشه انتظار داشته باشید که آن را گران‌تر بفروشید. می‌بینیم که تعریف اقتصادی مسکن در ایران کاملا جابه‌جا شده است. من این قیمت را واقعی نمی‌دانم ولی حقیقت این است به همان دلیلی که گفتم همه انتظار دارند قیمت، فردا گران‌تر از امروز باشد. ما دچار بیماری اقتصادی ناشی از بی‌ثباتی هستیم.

بی‌ثباتی یعنی نبود سیاست‌های بلندمدت و منابع درآمدی مشخص، وگرنه به‌طور طبیعی شما هر روز یک محصول را با قیمت جدید نمی‌خرید. باید ثبات، امنیت خاطر و شرایط اقتصادی طبیعی برقرار شود. در حوزه مسکن هم همین مشکل وجود دارد. به‌رغم کاهش معاملات قیمت‌ها همچنان افزایش می‌یابد و این شیوه طبیعی نبوده و نگران‌کننده و خطرناک است.

درواقع این نوع افزایش قیمت باعث می‌شود که مسکن از توان خرید خیلی از مردم خارج شود و به افزایش اجاره‌بها دامن بزند، در این وضعیت راهکار ثبات بخشیدن به شرایط اقتصادی است؛ چون این ثبات را در اقتصاد نداریم آنهایی که نقدینگی‌های بزرگ و کالاهای عظیم تعیین‌کننده در اختیار دارند؛ با جامعه بازی می‌کنند هر چند که آنها جایگاهی ندارند! به دلیل اینکه عموم مردم توانایی خرید مسکن را ندارند دچار بلاتکلیفی هستند و این موضوع به ناهنجاری‌های اجتماعی و اقتصادی دامن می‌زند؛ البته از جانب دولت تلاش‌هایی را می‌بینم ولی مداخلات دولت معمولا نتیجه عکس داده است.

افزایش تسهیلات یا افزایش درآمدها، حقوق و دستمزدها هیچگاه به گرد پای قیمت‌های امروز مسکن نخواهند رسید. تا زمانی‌که کنترل دلایل تورمی صورت نگیرد که آن هم به ثبات اقتصادی نیاز دارد؛ هیچ اقدام و مداخله‌ای پاسخگو نخواهد بود. مگر اینکه همه بسیج شوند و سعی کنند به هم‌نوعان خود خدمت کرده و در پی سود نباشند که اگر اینگونه شود می‌توان امید داشت ولی چه زمانی اینگونه بوده که الان انتظارش را داشته باشیم. در نتیجه امیدی وجود ندارد و باید منتظر باشیم تا اوضاع سیاسی با ثبات شود و به‌تبع آن سیاست‌های پولی و مالی با ثبات انتخاب شوند تا آرام آرام از این گرداب خارج شویم. البته در این مورد هم چشم‌اندازی با توجه به شرایطی که می‌بینم وجود ندارد، ولی امیدوارم که اشتباه کرده باشم.