چند هفته‌ای است که بازار سرمایه در محدوده مشخص دچار نوسان شده است و بسیاری از کارشناسان بر این باورند مسائل اقتصادی کلان در روزهای اخیر همچون دوگانگی‌ها درباره لایحه بودجه سال آتی، عامل مهمی در شکل‌گیری چنین وضعیتی است.

به گزارش درآمد نیوز -نکته مهم دیگر اما مسائل مربوط به بازارگردانی است که اخیرا سروصدای زیادی را از جانب سهامداران در بر داشته و عده‌ای آن را مصداق بارز دستکاری و نوسان‌گیری می‌دانند. اضافه بر این موارد، موضوع صندوق «پالایش‌یکم» و عدم بازدهی آن از زمان بازگشایی یکی دیگر از مواردی است که فعالان بر این باورند اگر دولت چاره‌ای برای سر و سامان دادن به وضعیت آن پیدا نکند، اعتماد مردم برای خرید سایر صندوق‌های دولتی از بین می‌رود.

به نظر شما علت اصلی نوسانات اخیر بازار سرمایه چیست و چرا روند صعودی که تا دو هفته قبل ادامه داشت به یکباره متوقف شد، در حالت کلی شاخص کل تا پایان سال به کدام سمت خواهد رفت؟

به نظر من نوسانی که اکنون دامن‌گیر بازار شده، ناشی از بلاتکلیفی درباره چند اتفاق مهم و گمانه‌زنی‌ها برای ریزش دوباره بازار سهام در روزهای پیش روست؛ در واقع دوگانگی ذهنی ایجاده شده است که اتفاقات اخیر چه تاثیری را در روزهای آینده خواهد گذاشت.

اصلی‌ترین مساله‌ای که لازم است به آن اشاره کنیم، موضوع لایحه بودجه‌ای است که در چند وقت اخیر سر و صدای بسیاری ایجاد کرد و بحث‌های شکل گرفته پیرامون آن همچون رد کلیات لایحه تا اظهارات نمایندگان مبنی بر کسری بودجه و دیده‌نشدن هزینه‌های واقعی، جو منفی را به بازار تحمیل کرد.

به علاوه رئیس کل بانک مرکزی هم در مصاحبه‌ای با رسانه‌ها اعلام کرد تلاش‌ها بر آن است تا سال آینده دلار نیما به حدود ۱۷ هزار تومان برسد. واقعیت آن است زمانی که این صحبت‌ها مطرح می‌شود، بازار سهام و سرمایه‌گذاران دچار شک و تردید می‌شوند.

در واقع موضوع بودجه و متغیرهای کلان اقتصادی یکی از عوامل مهم برای ایجاد نوسان در بازار است. نکته دیگری هم که عامل بلاتکلیفی بازار سهام است، بحث برجام خواهد بود؛ اینکه دوباره و با چه کیفیتی توافق شکل می‌گیرد که این مساله می‌تواند هم بر بودجه و هم بر روند بازار سرمایه تاثیرگذار باشد.

چراکه دولت برنامه خود را در بودجه ۱۴۰۰ با فرض احیای برجام و ایجاد دوباره گشایش‌های اقتصادی دیده است. به‌زعم من تا زمانی که موضوعات مهم اشاره شده حل و فصل نشود، بازار روند نوسانی و در عین حال صعودی کند خواهد داشت، به عبارت دیگر انتظار می‌رود اگر اتفاق پیش‌بینی نشده‌ای رخ ندهد، رقم شاخص کل تا پایان سال بالاتر خواهد بود.

تحلیل شما از وضعیت صندوق پالایش چیست؟ چراکه بسیاری از سهامداران از ابتدای بازگشایی تا کنون متحمل زیان شده‌اند و نسبت به وضعیت آن گله دارند و معتقدند این صندوق به حال خود رها شده است.

باید بگویم روزی که صندوق پالایش پذیره‌نویسی شد، قیمت هر سهم آن ۱۰ هزار تومان بود و اکنون به کانال هشت هزار تومان رسیده است.

یکی از دلایل آن هم افت محسوس قیمت سهام پالایشگاهی موجود (حتی با تخفیف) در پرتفوی این صندوق است و منجر شده تا NAV آن افت کند.

یک نکته‌ خیلی مهم که باید آن را مدنظر قرار داد تفاوت میان صندوق «دارایکم» و «پالایشی» به لحظ وجود بازارگردان است، به طوریکه در صندوق پالایش بازارگردان داریم و این مهم برای دارا موجود نیست، به همین جهت می‌بینیم که در جریان معاملات صندوق پالایش NAV زیر هشت هزار تومان است، ولی بالاتر از آن و صندوق دارایکم ۸۰ درصد پایین‌تر از NAV معامله می‌شود، به عبارتی دقیق‌تر صندوق دارایکم ارزنده و قیمت آن پایین است ولی پالایشی با توجه قیمت‌های روز چهارشنبه بسیار بالاتر معامله می‌شود.

این دقیقا تفاوت حضور بازارگردان در این صندوق است. به نظر من دولت امتیازاتی به گروه پالایشی خواهد داد تا بتواند اثر مثبتی را برای سهام آنها به ارمغان آورد، به‌عنوان مثال آنها می‌توانند وجه خرید نفت خود را مدت‌دار پرداخت کنند و حدس می‌زنم شاید در آینده هم اتفاقاتی از این دست بیفتد، یعنی امتیازات دولت می‌تواند هم بر سودآوری پالایشی‌ها تاثیر مثبت بگذارد و هم قیمت سهام آنها را افزایش دهد.

به طور مشخص چه امتیازاتی را می‌توان برای این مهم درنظر گرفت؟

به‌عنوان مثال تخصیص خوراک آنها بیشتر یا قیمت‌گذاری محصولات جانبی و خرید فرآورده‌های شرکت‌های پالایشی دستخوش تغییراتی شود.

امتیاز به این گروه می‌تواند روی سودآوری آنها اثر مثبت بگذارد، البته اینها صرفا حدس و گمان است و نمی‌توان به صورت قطعی درباره آن صحبت کرد.

کما اینکه در سال‌های قبل هم چنین اقداماتی انجام شد و وزارت نفت و دولت برای حل مشکلات شرکت‌های پالایشی، چنین راهکارهایی را اتخاذ کردند.

همچنین دولت قصد دارد برای صندوق دارای دوم اقدام به پذیره‌نویسی کند و به نظر من موفقیت برای آن و اطمینان مردم به خرید این صندوق تا حد زیادی تابع شکل‌گیری ذهنیت مثبت بالاخص در صندوق پالایشی است.

به زعم شما، با توجه به اینکه در روزهای اخیر خیلی از فعالان نسبت به دستکاری در بازار گمانه‌زنی‌هایی مطرح کردند، آیا این موضوع بی‌اعتمادی دوباره‌ای را به مردم برای خرید صندوق بعدی تحمیل نمی‌کند؟

متاسفانه پذیره‌نویسی برای دارایکم در مقطعی انجام گرفت که بازار شرایط رو به رشد و مثبتی داشت و در آن زمان شاید سازمان بورس و دولت نیازی به حضور بازارگردان نمی‌دیدند.

به علاوه ما در صندوق دارایکم بازارگردان نداریم و متاسفانه این عاملی است تا با اختلاف زیادی نسبت به NAV معامله شود، به واقع صندوق مذکور با احتساب قیمت سهامی که در پرتفو آن موجود است، بسیار ارزنده و بالعکس روند قیمتی آن نزولی است.

به نظر من در مقطع کنونی وضعیت سهام بانکی نسبت به پالایشی بهتر است، یعنی به رغم آنکه وضعیت سهام این گروه بهتر است و صندوق دارایکم پایین‌تر ازNAV معامله می‌شود، ولی شرایط صندوق پالایش مطلوب‌تر و این به دلیل وجود بازارگردان است.