فریال مستوفی/ رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران

همان‌طور که کشورهای پیشرفته جهان اساسا زیر سلطه دولت آمریکا قرار دارند و به تبعیت از اوامر و سیاست‌های این کشور دست به سیاستگذاری می‌زنند، صندوق بین‌المللی پول نیز تحت نفوذ مستقیم دولت آمریکا قرار دارد و راهبردهای سیاستی‌اش را با توجه به صلاحدید این کشور به مورد اجرا می‌گذارد.

به موجب همین مساله و در جریان بحران پیش آمده کنونی، صندوق بین‌المللی پول هم به دلیل تحریم‌ها، هم به دلیل قطع روابط ایران با موسسات بین‌المللی و هم به دلیل سلطه دولت آمریکا بر این نهاد، از رسیدگی به درخواست وام از سوی ایران خودداری کرده است.

بنابراین ایران در وهله نخست لازم است روابط خود را با سایر کشورهای جهان بهبود بخشد و روابط مثبت و حسنه‌ای با موسسات جهانی برقرار کند. اما فارغ از نقش و اهمیت تحریم‌ها در شکل‌گیری شرایط کنونی، مساله FATF اهمیت بیشتری در محدود شدن مراودات ایران با جهان دارد. FATF یک استاندارد مالی جهانی است و کشورهایی که استانداردهای مالی این گروه مالی را رعایت نکنند در ردیف کشورهایی قرار می‌گیرند که ریسک سرمایه‌گذاری بالایی خواهند داشت.

از آنجا که ایران در لیست سیاه این گروه مالی قرار دارد، تا زمانی که مصوبات قانونی FATF را مورد پذیرش قرار ندهد هیچ موسسه مالی آمادگی همکاری با آن را نخواهد داشت. با وجود اهمیت تصویب مصوبات قانونی این گروه مالی اما FATF در ایران به مساله‌ای سیاسی تبدیل شده است.

بنابراین ایران از یک سو با تحریم‌ها دست به گریبان است و از سوی دیگر در لیست سیاه FATF قرار دارد که هر دو این عوامل مراودات ایران با جهان را تضعیف کرده و باعث انزوای اقتصاد کشورمان شده است. هر چند به دلیل عوامل گفته شده پاسخگویی به درخواست ایران از سوی صندوق بین‌المللی پول کمی بعید به نظر می‌رسد اما به دلیل کمبود منابع ارزی در کشور چنانچه وام پنج میلیاردی مورد درخواست ایران در اختیار کشورمان قرار گیرد شاهد گشایش‌هایی در حوزه اقتصاد خواهیم بود.

در دوره فعلی که با کسری شدید مالی و کسری ارزی در صندوق توسعه ملی مواجه هستیم و دسترسی به دلارهای بلوکه شده برای کشور وجود ندارد هر گشایشی برای کشور می‌تواند موثر باشد و بخشی از مشکلات اقتصاد را مرتفع سازد. با این حال به دلیل حجم بالای مشکلات و گرفتاری‌های اقتصادی نمی‌توان به جبران کسری بودجه در سایه این منابع مالی امیدوار بود.

در هر صورت ایران نباید خود را یک جزیره جدا از جهان بداند و تنها با تقویت روابط خود با دنیاست که می‌تواند بحران‌های اقتصادی را پشت سر بگذارد.