«راهحل مشکل اقتصاد ایران فنی نیست، بلکه سیاسی است.» واقعیت این است که نمیشود و مردم نمیتوانند راهحلی پیدا کنند در شرایطی که سیستم نمیخواهد اصلاحات اساسی خودش را بپذیرد.
بازار خودرو با نوسانات قیمتی زیادی روبهرو است و در این بازار مشخص نیست قیمت چطور تعیین میشود و با چه ترازی کاهش یا افزایش پیدا میکند. مردم بهعنوان بزرگترین مشتری محصولات خودرویی کشور در این شرایط نمیدانند که چه باید کنند. تعیین قیمت خودرو در بازار آزاد که شرایط خاصی ندارد، اما شورای رقابت هر از چندگاهی فرمولی جدید برای قیمتگذاری خودرو اعلام میکند که البته هیچ یک از روشهایش تا امروز، به نفع مصرفکننده نهایی نبوده است. افزایش هزینهها و رشد قیمت در بازار آزاد باعث افزایش قیمت در کارخانه هم شده و همین موضوع باعث شده است تا خودروسازان پیش از این، مجوز بازنگری سه ماه قیمت خودرو را بگیرند! بسیاری از مردم در حال حاضر توانایی خرید خودرو ندارند و بهنظر هم نمیرسد که این موضوع برای خودروسازان مهم باشد، چراکه همیشه درآمدهایشان را دارند!
شورای رقابت فرمولی را برای تعیین قیمت ۱۸خودرو اعلام کرده تا براساس آن و با توجه به میانگین قیمت خودرو در بازار آزاد، قیمت در کارخانه تعیین شود، آیا این کار کمکی به بازار خودرو خواهد کرد؟
تا روزی که این آدمها نشسته و فرمول مینویسند و این فرمولها جواب هم نمیدهند و کسی با آنها کاری ندارد و مدعی هم هستند کسان دیگری مقصرند؛ بازار رنگ آرامش را نمیبیند. علت افزایش قیمت خودرو، گوجهفرنگی، مسکن و هر چیز دیگر سیاستهای پولی و مالی غلط دولت و بانک مرکزی است نه چیز دیگر. کشور صاحب یک تورم افسارگسیخته است؛ مرغ به کیلویی ۳۵ هزار تومان و تخممرغ عددی به سه هزار تومان رسیده آیا همه اینها تقصیر دلال است، واقعیت این است که من اصلا نمیفهمم که فرمول قیمتگذاری به چه معناست؟ مگر فرمول قبلیای که رئیس شورای رقابت در خرداد ماه با حضور در تلویزیون اعلام کرد و قولی که داد تا قیمت خودرو ۴۰ درصد کاهش پیدا کند محقق شد؟ از خرداد تا الان قیمت تا چهار-پنج برابر هم افزایش پیدا کرده و الان هم با وجود کاهش قیمتی، باز هم قیمتها دو برابر زمانیست که قرار بود کاهش ۴۰ درصدی پیدا کند! آدمی که فرمولهایش در ۱۰ سال گذشته یک بار هم کار نکرده است، چه اصراری است که ایشان از بالا برای ملت ایران فرمول بنویسند! مگر زندگی مردم ایران بازیچه فرمول شورای رقابت است؟ باید قیمت در مبدا کارخانه تعیین شود و واردات را آزاد کنیم! البته در همه حوزهها این موضوع را داریم بانک مرکزی و وزارت صمت سه سال است که واردکنندگان را معطل خود کردهاند که میخواهند مصرف ارز را کنترل کنند! میزان مصرف ارز در کشور که تغییری نکرد و قیمت آن هم که ۱۰ برابر شد! سوال سادهای بهعنوان یک شهروند ایرانی مطرح است چرا ما به این انسانها حقوق میدهیم؟ اگر اینها نباشند آیا افزایش قیمت بدتر از ۱۰ برابر میشود؟ بازار از فرمول تبعیت نمیکند، قیمتها بهعنوان یک بنگاه تولیدی یا شرکت باید آزاد شود و در عین حال همه قوانین دست و پاگیری که در وزارت صمت چه برای تولید و چه واردات هست، باید حذف شوند.
راه مقابله با تورمی که امروز در اقتصاد این چنین اثرگذار بوده، چیست؟
تنها راه مبارزه با تورم انضباط بودجهای و انقباض مالی است. نمیتوان با بیبندوباری بودجهای و انبساط مالی در یک کشور تورم را کنترل کرد، تا حالا هیچ اقتصاد دیگری در جهان نتوانسته و ما هم نخواهیم توانست و وضعیت وحشتناکی که در آن هستیم روزبهروز بدتر میشود و ما باید شش ماه دیگر بشینیم و بگوییم که مثلا قیمت در دی ۹۹ چقدر خوب بوده است.
این اتفاقی است که در چهار سال گذشته و حتی قبلتر از آن هم افتاده و همیشه هم این فرمولها مطرح بوده است.
اقتصاد با مدیریت دستور، کتک و حذف قیمت از سایت کار نمیکند! سلطان سکه اعدام شد، تاثیری در کاهش قیمت سکه داشت؟ خیر؛ قیمت سه برابر شد. شیوا گفته که میخواهیم دلالان را حذف کنیم، میتوانید بگویید در این صورت ماشین دست دوم را چه کسی خواهد خرید؟ اگر میخواهید دلالان را حذف کنید باید سود ۲۰ درصدی نقل و انتقالات را هم حذف کنید و از فردا همه مقابل کارخانهها صف بکشیم تا چیزی بخریم! با نظام خردهفروشی در ایران دشمن شدهایم! علت تورم که نظام خردهفروشی نیست؛ علت تورم سیاستهای پولی است و دولت برای اینکه ناکارآمدی خود را نپذیرد این موضوع را به گردن مردم انداخته است و آیا این موضوع تا این زمان با این همه فرافکنی حل شده است؟ الان هم حل نمیشود.
موضوعی که الان درباره آن صحبت شده قبلا هم مورد توجه قرار گرفته است، چرا همچنان اصرار به استفاده از روشهای غلط و قیمتگذاری دستوری در کشور وجود دارد؟ چرا نمیخواهند که روش موثر و تاثیرگذاری در مدیریت بازار استفاده کنند؟
فقط در یک قلم کالای ۴۲۰۰ تومانی خوراک دام در کشور ۱۶۰ هزار میلیارد تومان و در بازار خودرو ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار میلیارد تومان رانت ایجاد شده است، در بازاری مانند موز چرا ثبت سفارش بسته شده است؟ چرا مرغداری که نهاده را از بازار آزاد میخرد اجازه دارد تا دانه مرغ را خودش وارد و فقط یک نفر خاص باید وارد کند؟ این موضوع ناشی از ناکارآمدیست، چون نمیشود این همه خرابکاری ایجاد کرد!
شورای رقابت روی این موضوع دست گذاشته و آنهایی که نیاز واقعی به خودرو برای گذران زندگی دارند، چه کار باید کنند؟
آقای طیبنیا، وزیر اسبق اقتصاد، زمانیکه خداحافظی میکرد یک جمله طلایی گفت، اینکه «راهحل مشکل اقتصاد ایران فنی نیست، بلکه سیاسی است.» واقعیت این است که نمیشود و مردم نمیتوانند راهحلی پیدا کنند در شرایطی که سیستم نمیخواهد اصلاحات اساسی خودش را بپذیرد.
در این مشکل اساسی مردم کاری نمیتوانند کنند چون منشاء خلق پول مردم نیستند، خیلی شنیدهایم که اگر چند روز مردم هیچ چیزی نخرند؛ قیمتها درست میشود، اما این حرف درستی نیست. سطح عمومی قیمتها متناسب با حجم پول و حجم اقتصاد تعیین میشود.
Friday, 29 March , 2024