حمید دیهیم اقتصاددان

درباره اینکه گفته می‌شود رشد اقتصادی کشور به سمت دامنه مثبت حرکت خواهد کرد، باید بگویم، رشد اقتصادی به معنای افزایش درآمد سرانه ملی یا افزایش تولید است و این را می‌توان یک تعریف مشخص از مقوله مذکور دانست. به عبارت دیگر رشد اقتصادی از سرمایه‌گذاری در کشور به وجود می‌آید و این یعنی تعلق سرمایه به کارگر؛ البته کارگر شخصی است که حقوق می‌گیرد، خود یک وزیر، استاد دانشگاه، خبرنگار و همه حقوق‌بگیران جز طبقه کارگران محسوب می‌شوند، بنابراین اگر اختصاص سرمایه به کارگر با در نظر گرفتن اندازه، افزایش پیدا کند و رقم قابل توجهی منتقل شود بسیار مفید خواهد بود. از طرفی استهلاکاتی که در کشور انجام شده است، باید پوشش داده شود و این سرمایه حتی می‌تواند به کارگرانی که تازه می‌خواهند وارد جامعه شوند تعلق گیرد. به معنای دیگر این عظمت سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد و از دو دیدگاه قابل ارزیابی است، یکی از دیدگاه بخش خصوصی، دیگر بخش دولتی و همینطور سرمایه‌گذاری‌های خارجی که در کشور انجام می‌شود. نکته اصلی آن است که در لایحه بودجه ۱۴۰۰ چه مقدار سرمایه‌گذاری دولتی و چه مقدار خصوصی پیش‌بینی شده است؟! این نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری‌های زیادی در لایحه بودجه اصلا مورد توجه قرار نگرفته و بخش خصوصی هم با مساله بزرگ کرونا روبه‌روست که منجر شده تا مردم همچنان چشم انتظار روزهای آینده باشند. پیش‌بینی‌ها برای بهتر شدن وضعیت، دلیل محکمی برای افزایش سرمایه‌گذاری نیست و بانک‌ها باید برای افزایش این مهم آماده شوند و وام‌های مورد نیاز را در اختیار بخش خصوصی قرار دهند. افزون بر آن کشور ما با مشکلات عدیده سیاسی و اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و کرونا خود مزید بر علت شده است. امیدوارم رشد اقتصادی افزایش یابد و دولت باید توجه و حمایت بیشتری نسبت به بخش خصوص داشته باشد. از طرفی به حدی بوروکراسی‌های ناکارآمد اداری وجود دارد که پروسه رشد و سرمایه‌گذاری بیش از اندازه طولانی می‌شود. در واقع ناکارآمدی نظام اداری مقوله مهمی است و ما در این مورد ضعف اساسی داریم. به طوریکه بوروکراسی‌های دولتی زیاد و اعتباراتی که در اختیار بخش خصوصی قرار می‌گیرد کم است. در هر حال امیدوارم رشد اقتصادی با همه مواردی که اشاره کردم اتفاق بیفتد. در خصوص یارانه‌ها و قیمت ارز نیز باید بگویم، به طور کلی من با چند نرخی شدن قیمت ارز به‌واسطه اینکه فسادزاست مخالفم و لازم است دولت یارانه یا کمک‌های خود را به شکل دیگری پرداخت کند. این مهم نه فقط در ایران بلکه مربوط به همه کشورهاست و لازم است یارانه با روش‌های معقول‌تر و به صورت مستقیم پرداخت شود. به عبارت دقیق‌تر باید به صورت مستقیم به طبقات فقیر و دهک‌های پایین جامعه به لحاظ درآمدی (برای کالاهای اساسی) کوپن داده شود و در غیر این صورت مشکلات متعددی به دنبال دارد.