بازار سهام پس از گذشت سه ماه و ریزش سنگین، همچنان فشار فروش بالایی را مشاهد می‌کند که در این میان نقش عوامل مختلف همچون انتخابات آمریکا و پیش‌فرض‌های آن در صورت انتخاب بایدن، تاثیر هیجانی بسیاری بر روند دادوستدها گذاشته است

بازار سهام پس از گذشت سه ماه و ریزش سنگین، همچنان فشار فروش بالایی را مشاهد می‌کند که در این میان نقش عوامل مختلف همچون انتخابات آمریکا و پیش‌فرض‌های آن در صورت انتخاب بایدن، تاثیر هیجانی بسیاری بر روند دادوستدها گذاشته است. از طرفی نرخ ارز مدام دستخوش تغییرات گوناگونی می‌شود که همین مهم نیز عاملی برای سردرگمی بسیاری از بازارهای مالی و دارایی ایران به شمار می‌رود. در همین حال وضعیت بهم ریخته بازار سرمایه منجر شده تا ظرف یک ماه گذشته بسیاری از سهامدارانی که متحمل ضررهای هنگفت شده‌اند، برای چندمین بار دست به تجمع اعتراضی مقابل مجلس، سازمان بورس و روز گذشته مقابل نهاد ریاست جمهوری بزنند. افزون بر آن فعالان بازار وضعیت فعلی را ناشی از هیجان‌های مفرط معامله‌گرانی می‌دانند که با اطلاعات کم و عدم آشنایی با تحلیل‌های اقتصادی و روند بازارسهام، سرمایه خود را روانه بورس کرده‌اند. گفتنی است کارشناسان معتقدند قیمت سهام در مقطع کنونی بسیار ارزنده است و انتظار می‌رود بازار سرمایه در شرایط فعلی و به فرض عدم وقوع اتفاق خاص، روند صعوی خود را آغاز کند. در هر حال آنچه مشخص و محرز خواهد بود، آن است که دولت و مسئولان اقتصادی باید فضایی را فراهم آورند تا اعتماد از دست رفته به بازار سرمایه بازگردد و مردم بار دیگر بتوانند با اطمینان خاطر بیشتری اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.

تحلیل شما از شرایط پیش روی بازار سرمایه، پس از پیروز شدن بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تاثیر اخبار سیاسی بر آن چیست؟

باید بگویم بازار ما در گذشته و به تبع شکل‌گیری برخی پیش فرض‌ها انتظاراتی را درون خود شکل داد که بر همین اساس و با فرض رئیس جمهور شدن ترامپ، به احتمال زیاد در کوتاه‌مدت فشارها بر کشور افزایش خواهد یافت و تحریم‌ها تشدید می‌شود، اما برعکس، در صورت انتخاب بایدن و با توجه به وعده‌های پیش از انتخابات او مبنی بر بازگشت به برجام، این انتظار می‌رفت که فشارها کاهش یابد و گشایش اقتصادی حاصل شود. به عبارت دقیق‌تر پیش‌بینی می‌شد با انتخاب ترامپ شاهد رشد نرخ ارز باشیم و انتخاب کاندید دموکرات شرایط متفاوتی را رقم خواهد زد. به واسطه همین مساله تصور می‌شد که اگر نرخ ارز کاهش یابد قیمت همه دارایی‌ها نیز تحت تاثیر آن نزولی می‌شود و برعکس. همچنین از نظر من بازار سهام یک بخشی از آثار اقتصادی پیروز شدن بایدن را پیش از پایان انتخابات پیش‌خور کرد و به علاوه در حال حاضر می‌بینیم که به‌رغم اتمام این پروسه (انتخابات) و قطعی شدن بایدن، شاهد یک رفتار احساسی در بازار ارز بودیم و اکنون مجدد قیمت دلار روند افزایشی به خود گرفت؛ این بدین معناست که انتظار می‌رفت با رئیس‌جمور شدن بایدن، دلار از حدود ۳۰هزار تومان افت ۳۰‌درصدی را پشت سر بگذارد که تا حدودی میسر شده است. درنتیجه من فکر می‌کنم اگر شرایط احساسی و روانی که در بازار سهام به وجود آمده است، تعدیل شود، روند منطقی‌تری بر جریان معاملات حاکم خواهد شد و به احتمال زیاد بار دیگر به مدار صعود بازخواهد گشت. افزون بر آن موضوع اصلی که در بازار با آن مواجه‌ایم این است که تعدادی نماد هستند که مدت زیادی است متوقف شده‌اند که از «شستا» می‌توان به‌عنوان بارزترین آن نام برد و همین امر وحشت زیادی برای بازگشایی آنها به بازار تحمیل می‌کند. از سویی تعدادی نماد دیگر وجود دارد که مدت زیادی است صف فروش هستند و معاملات آنها قفل شده است؛ اگر وضعیت نمادهای مذکور هرچه زودتر مشخص شود وقیمت آنها به سطح تعادل برسد و دیگر شاهد صف‌ها فروش هیجانی نباشیم، بازار از همین نقطه باید برگردد و افت بیشتر از محدود فعلی دیگر توجیه منطقی ندارد.

به زعم شما تاثیر نوسانات ارزی بر روی نمادهای دلارمحور چگونه است؟

به طور حتم نرخ ارز روی شرکت‌های صادرات‌محور، تاثیر بسیاری دارد. به عبارتی دیگر اگر قیمت ارز بالا باشد میزان درآمد و سود آنها نیز بیشتر خواهد بود. ولی نکته اصلی آن است که، در حال حاضر بازار سهام با افت چندماهه نسبت به سایر بازار دارایی‌ها، عقب‌تر است و در عین حال ارزندگی بیشتری را در اختیار دارد. نکته دیگر آن است با فرض دلار ۲۲‌هزار تومان در خوشبیبانه‌ترین حالت، وضعیت شرکت‌های صادرات محور، یعنی سودآوری آنها همچنان مناسب است و با توجه به افت شدید قیمت آنها، در مقطع کنونی بسیار ارزنده هستند. افزون بر آن در مقاطعی شاهد رشد نرخ محصولات در سطح جهانی بودیم که این هم می‌تواند عامل تاثیرگذاری در روند سودآوری شرکت‌های صادرات محور باشد.

به‌نظر شما مشکل اصلی که اکنون گریبان بازار سرمایه را گرفته و مسیر رشد را مسدود ساخته، چیست؟

باید بگویم در حال حاضر قیمت نمادهای بورسی به اردیبهشت و خرداد سال جاری بازگشته است، این در حالی است که آن زمان نرخ ارز حدود ۱۹‌هزار تومان بوده. به‌نظر من مشکل اصلی بازار سرمایه آن است که در زمان روبه رشد‌بودن بازار و به تبع تبلیغات گسترده مسئولان، تعداد کثیری سهامدار با اطلاعات کم وارد بازار سهام شدند و هم در زمان ورود و هم‌اکنون که به‌دنبال خروج هستند، به شدت رفتارهای هیجانی دارند و این آفتی است که بازار سهام با آن مواجه شده است. فعالیت تعداد زیادی از سهامداران غیرحرفه‌ای که در واقع قدرت تحلیل و آشنایی با مباحث اقتصادی ندارند و اطلاعات آنها معطوف به کانال‌های تلگرامی شده و در نتیجه رفتارهای آنها احساسی و غیرمنطقی است. در مجموع همانگونه که اشاره کردم، من عقیده دارم بازار سرمایه در بسیاری از قیمت سهام در سطح ارزندگی بالایی قرار دارد و در شرایط فعلی بورس برای سرمایه‌گذاری در مقایسه با سایر بازارهای موازی به لحاظ ریسک و سطوح قیمتی، بسیار ارزنده‌تر است.