درآمد نیوز، محمدخادمی – ‎امریکایی ها با تحریم های ظالمانه به صنعت نفت مهم ترین درآمدزایی کشورمان را با مشکل مواجه کرده اند؛ از همین رو صادرات کالاهای غیر نفتی این روزها حرف اول درآمدزایی کشورمان به حساب می آید.

‎طبق آمارهای منتشر شده از سوی  نهادهای نظارتی در تجارت نشان می دهد که ۴۲ میلیارد دلار در آمد صادراتی کالاهای غیر نفتی کشورمان در سال گذشته بوده است و آن طور که مسئولان وزارت صمت معتقدند صادرات کالاهای غیر نفتی در سال جاری با وجود تحریم ها و ویروس کرونا همچنان در مرز ۴۳ میلیارد دلار حفظ خواهد شود تا درآمدزایی این روزهای کشور از این راه  تامین شود؛ گرچه برخی از صاحب نظران معتقدند عدد درآمدزایی صادراتی سال جاری به رقمی حدود ۳۵ میلیارد دلار به واسطه تحریم ها و ویروس کرونا خواهد رسید.

‎این عدد و ارقام البته بسیار پایین تر از برنامه ششم توسعه در درآمدزایی صادراتی کشور است، به طوری که طبق برنامه ششم توسعه که سال آینده به اتمام می رسد قرار براین بود که درآمد صادراتی کالاهای غیر نفتی ایران تا سال ۱۴۰۰ به مرز ۱۲۰ میلیارد دلار برسد که هنوز فاصله زیادی با این میزان درآمد داریم.

‎برای اینکه ببینیم وضعیت این روزهای تجارت کشور به چه شکل است و مشکلات پیش روی صادرکنندگان کشورمان چیست  پایگاه خبری و تحلیلی درآمد نیوز به سراغ  «اکبرترکان» مشاور عالی سابق رئیس جمهور  و دبیر پیشین شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی رفته ایم.

‎برنامه ریزی مناسبی برای صادرات صورت گرفته

‎او در این باره گفت:« کالاهای صادراتی غیر نفتی  ایران به دو دسته تقسیم می شوند، کالاهای نخست مربوط به فولاد و پتروشیمی که به نوعی مواد اولیه به حساب می آید و به نوعی مصرف جهانی این کالاها زیاد است و به عبارتی مشتری این کالاها پایدار هستند، همچنین مس نیز به دلیل کیفیت بالای آن مشتریان جهانی بسیاری برای آن وجود دارد در مجموع کالاهای خام تولید ایران مشتریان بسیاری در سرتاسر دنیا دارد.»

‎«ترکان» اضافه کرد:« کالاهای صادراتی دسته دو در ایران شامل سایر تولیدات صنعتی و کشاورزی است، مانند لوازم خانگی شامل یخچال، بخاری، لوازم برقی ، الکترونیکی و…البته این نوع تولیدات به دلیل کیفیت پایین توان رقابت با کالاهای تولید سایر کشورها را ندارند، اما برای برخی از این کالاها به دلیل اینکه فرهنگ مردم ایران با سایر کشورهای همسایه نزدیک است بازار خوبی به وجود آمده است.»

‎مشاور سابق عالی اقتصادی رئیس جمهور افزود:« بنده معتقدم باید برای صادرات هریک از کالاهای تولید داخل یک برنامه ریزی انجام دهیم، که خوشبختانه در این زمینه اقداماتی از سوی دست اندرکاران حوزه صادرات کشور در حال انجام است.»

‎وی خاطرنشان کرد:« ایران با  ۱۵ کشور همسایه با مرز خشکی و آبی در ارتباط است که جمعیت حدود ۵۰۰تا۶۰۰ میلیون نفری در این کشورهای همسایه وجود دارد و بازار صادراتی بسیار قابل توجهی را برای ایران به وجود آورده است، برخی از کشورها مانند افغانستان، عراق، پاکستان، ترکمنستان، ترکیه و… مردمان شان کمی فرهنگشان نزدیک به مردمان ما هست و مبادلات کالاهای فرهنگی مشترک را به وجود می آورد.»

‎مزیت های قابل توجه صادرات به کشورهای همسایه

‎«ترکان» در باره اهمیت صادرات به کشورهای همسایه گفت:« مزیت های زیادی برای صادرات کالا به کشورهای همسایه وجود دارد، یکی از این مزیت ها این است که هزینه حمل و نقل کالا بسیار کاهش پیدا می کند و این کاهش هزینه موجب پایین آمدن قیمت تمام شده کالای صادراتی می شود وباعث می شود رقبایمان در آن کشور مقصد را کنار بگذاریم، همچنین بازاریابی کالای صادراتی در کشورهای همسایه برای تجار ایرانی بسیار آسوده تر خواهد بود.»

‎این مقام مسئول سابق اقتصادی به موضوع صادرات انرژی به برخی از کشورها همسایه نیز اشاره کرد، گفت:« خوشبختانه صادرات برق و گاز ایران به برخی از کشور های همسایه بسیار قابل توجه است و همچنان این بازار فروش به کشورهای همسایه داغ است و این امکان فراهم شده تا درآمدزایی کشور را از صادرات انرژی به کشورهای همسایه تقویت کنیم، کشورهایی مانند افغانستان، عراق و پاکستان کشورهایی هستند که تمایل خرید انرژی از ایران را دارند.»

‎او ادامه داد:« تمامی کشورهای همسایه ایران نیازمند برق و گاز هستند و خوشبختانه برای برخی از کشورهای همسایه مانند عراق دو نوع خط لوله انتقال گاز صورت گرفته و از مسیر های گوناگون نیز سیستم انتقال برق به عراق صورت گرفته است، همچنین خط لوله گاز به ترکیه و ارمنستان در شمال ایران نیز انجام شده است، همچنین مبادلات گازی با کشور آذربایجان داریم، خط لوله گاز از منطقه عسلویه غرب کشور به منطقه مرزی پاکستان در شرق کشور احداث شده اما هنوز به بهره برداری نرسیده است، در حال حاضر در نیروگاه های کراچی پاکستان برای تولید برق از سوخت گازوئیل استفاده می شود که این سوخت سه برابر هزینه گاز خریداری شده ایران است و هزینه تولید برق در این کشور بسیار بالا است.»

‎پتانسیل بالای صادراتی وجود دارد

‎ترکان در باره صادرات گاز و برق به کشورهای حوزه خلیج فارس نیز اشاره کرد، گفت:« این امکان وجود دارد که از طریق دریای عمان و خلیج فارس خط لوله گاز و کابل برق را به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر کنیم، جا دارد این نکته را عنوان کنم که اقدام اخیر ایران و پاکستان برای راه اندازی منطقه تجاری ریمدان در نقطه صفر مرزی در محدوده دریای عمان کار بسیار قابل توجهی برای تجارت دو کشور است.»

‎دبیر پیشین شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره اینکه چرا ایران با برخی از کشورهای دور و نزدیک که روابط سیاسی نزدیکی دارد،‎ مانند کشورهای لبنان، عمان، روسیه، سوریه و…روند تجاری قابل قبولی ندارد؟ گفت:« در کشورهایی مانند عراق، پاکستان، افغانستان و سوریه مناسب است، اما جای کار بیشتر وجود دارد که این موضوع برمی گردد به روش های تجارت که باید تقویت شود، برای نمونه به کشور عراق برق، گاز و محصولات غذایی ایران صادر می شود و روز به روز صادرات ایران در حال توسعه قرار دارد، اما رقبای ما نیز حضور پیدا کرده اند و در حال کارشکنی هستند.»

‎«ترکان» در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ما درباره اینکه در سند چشم انداز برنامه ششم توسعه قرار بر این بود که درآمد صادراتی ایران به ۱۲۰ میلیارد دلار برسد که در حال حاضر ۴۰ میلیارد دلار وجود دارد و سال آینده پایان برنامه ششم توسعه است، علت این عقب ماندگی چیست؟ گفت:« درست است که از برنامه صادراتی که در برنامه ششم توسعه آمده است عقب هستیم، اما حرکت صادراتی کالاهای غیرنفتی در چند سال اخیر حرکت بسیار مناسبی بوده گرچه پتانسیل مان بسیار بالاتر از این میزان است، بنده انتظار دارم وزارت نیرو بتواند صادرات برق را از انحصار دولت خارج کند و در اختیار بخش خصوصی قرار دهد تا با این اقدام جهش قابل توجهی در تولید و صادرات برق  و همچنین افزایش درآمدهای صادراتی رخ دهد.»