اقتصاد ایران با تورم دورقمی و نقدینگی زیادی مواجه است که در کشورهای انگشت‌شماری از جهان وجود دارد،‌ در این شرایط برخی از کاشناسان اقتصادی معتقدند که اقتصاد ایران به ابرتورم نزدیک می‌شود. ولی مدیران و مسئولان اقتصادی کشور این صحبت‌ها را برخلاف منافع ملی دانستند. به هر حال نکته‌ قابل تأملی که وجود دارد […]

اقتصاد ایران با تورم دورقمی و نقدینگی زیادی مواجه است که در کشورهای انگشت‌شماری از جهان وجود دارد،‌ در این شرایط برخی از کاشناسان اقتصادی معتقدند که اقتصاد ایران به ابرتورم نزدیک می‌شود. ولی مدیران و مسئولان اقتصادی کشور این صحبت‌ها را برخلاف منافع ملی دانستند. به هر حال نکته‌ قابل تأملی که وجود دارد این است که اقتصاد کشور در سال‌های اخیر بی‌ثبات شده و همین موضوع به فرار سرمایه و کاهش سرمایه‌گذاری و در نتیجه افت شاخص‌های حیاتی اقتصادی منجر می‌شود.  رئیس کل بانک مرکزی گفته است کسانی که از ابرتورم و ابر نقدینگی در کشور حرف می‌زنند آب به آسیاب دشمن می‌ریزند، این صحبت‌ها را چطور تفسیر می‌کنید؟ امروز اقتصاد ایران مشکل دارد و هیچ اقتصاددان فهیمی مشکلاتی که جامعه دارد را نفی نمی‌کند. تورم دورقمی تورم بالایی است و در دنیا کشورهای انگشت‌شماری هستند که چنین تورمی دارند. منتهی چیزی که الان در جامعه ما ایجاد مشکل کرده عدم ثبات اقتصادی است. یعنی مخالفان دولت منافع ملی را در خیلی از موارد در نظر نمی‌گیرند در حالی‌که وقتی در جامعه‌ای بی‌ثباتی اقتصادی رخ دهد مردم دچار مشکل می‌شوند. به‌نظرم رئیس کل بانک مرکزی درست گفته است. یعنی اقتصاد ایران برخلاف اقتصاد ونزوئلا و کشورهای آفریقایی ظرفیت بسیار بالایی دارد ولی به هر جهت اگر از ظرفیت بالای اقتصاد ایران به صورت بهینه‌ای استفاده کنیم و سیاست ما در جهت باثبات‌سازی اقتصادی باشد، می‌توان به نتایج بهتری رسید. متاسفانه برخی از مخالفان دولت منافع ملی را در نظر نمی‌گیرند، البته این بدین مفهوم نیست که دولت مشکل ندارد. یعنی یکی از مشکلات ما اقتصاد دولتی و نظام تصمیم‌گیری کلان کشور است و این روند یعنی هم نظام تصمیم‌سازی بر اساس مبانی کارشناسی و علمی و هم نظام تصمیم‌گیری یعنی مدیران کلان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران باید اصلاح شوند. متاسفانه مشکلی که در ایران وجود دارد این است که بسیاری از افراد صاحب قدرت به منافع ملی نمی‌اندیشند و اینها سعی می‌کنند بی‌ثبات‌سازی اقتصادی را در دستور کارشان قرار دهند و این بی‌ثباتی قطعا اثری را روی شاخص‌های کلان اقتصادی مانند تورم خواهد داشت.  آیا می‌تواند گفت که برخی دست به خودتحریمی زده و می‌زنند؟ به هر جهت الان تحریم‌های ظالمانه آمریکا را داریم که به حد زیادی اقتصاد ایران را دچار مشکل کرده است،‌ از طرفی علاوه بر تحریم‌ها بحث کرونا را داریم که هزینه زیادی را هم به بخش سلامت و هم به اقتصاد وارد کرده است، خیلی از بنگاه‌های اقتصادی دچار مشکل رکود شده‌اند، ضمن اینکه تعامل اقتصادی ایران با جامعه جهانی به شدت آسیب دیده است. متاسفانه زمانیکه از تعامل صحبت می‌شود تندروهای وطنی فکر می‌کنند قرار است ایران زیردست آمریکا باشد، در صورتی که به‌هیچ‌وجه اینطور نیست. معتقدم برخی خودتحریمی را هم در دستور کار خودشان قرار داده‌اند که این کار بسیار نابخردانه‌ای است. یعنی امکان ندارد ایران با جامعه جهانی تعامل نداشته باشد ولی بتواند به ثبات اقتصادی برسد. نمی‌خواهیم با شعار زندگی کنیم و به هر جهت بخشی از مردم در فقرند و مشکل اقتصادی دارند و نمونه آن در حاشیه شهرهای تهران در محلاتی مانند اکبرآباد، اسلامشهر، رباط کریم، پاکدشت، قرچک و بومهن و … قابل رویت است. به‌نظرم ما باید تعامل با جامعه جهانی را در دستور کار خودمان قرار دهیم و فکر نکنیم همه دنیا فقط آمریکاست. در حال حاضر با کشورهای همسایه خودمان هم به دلیل خودتحریمی ارتباط زیادی نداریم.   برخی معتقدند که یکی از علل کاهش مراودات تجاری ایران با جهان عدم پیوستن ایران به FATF بوده است، آیا این موضوع درست است؟ چند روز پیش بود که رئیس مجلس گفت کره‌جنوبی هشت میلیارد دلار پول ایران را بلوکه کرده است، قطعا این پول باید جابه‌جا شود. بحث من این نیست که با FATF مشکل اقتصاد ایران حل می‌شود به هیچ وجه اینطور نیست و مشکل اقتصادی ایران با درایت حل خواهد شد، ولی وقتی FATF تصویب نمی‌شود چطور باید این اتفاق بیافتد؟ ما نباید در زمین دشمن بازی کنیم، امروز عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی و آمریکای ترامپ به شدت دنبال این هستند که ایران را منزوی کنند و متاسفانه برخی از دوستان ناآگاه داخلی هم به این انزوای بین‌المللی کمک می‌کنند. من فکر می‌کنم در این شرایط اقتصادی اگر بتوانیم ابتدا با کشورهای همسایه، شرکای عمده تجاری و سپس با کشورهای مستقل دنیا ارتباط برقرار کنیم، به نفعمان خواهد بود، چون همه که نوکر آمریکا نیستند و من این موضوع را قبول ندارم، نمونه‌اش را در را‌ی‌گیری اخیر شورای امنیت باید دید که به جز دومنیکن که وابسته به آمریکاست کشور دیگری از تفکرات سیاست آمریکا دفاع نکرد، به‌نظرم می‌رسد که ما به باثبات‌سازی اقتصادی نیاز داریم.  در چند سال گذشته سرمایه زیادی از کشور خارج شده است، چطور باید سرمایه‌گذاری را جذب کشور کرد؟ کشور ترکیه در کنار ایران به تمام اتباع کشورهای خارجی اجازه اقامت می‌دهد تا در این کشور سرمایه‌گذاری کنند. براساس برآوردهای کارشناسی من برادران افغانستانی چیزی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار سرمایه دارند، کافیست به اینها اقامت پنج ساله بدهیم تا هر افغانستانی در حدود ۳۰۰ هزار دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند خود این اتفاق به ثبات اقتصادی کمک می‌کند. سوالی که برای من به‌عنوان یک کارشناس اقتصادی بی‌پاسخ مانده این است که شرکای عمده ما روسیه، چین، ترکیه و حتی عراق همسایه‌ای که بیشترین مراودات تجاری را با آنها داریم، اینها عضو اصلی FATF هستند، چرا ایران این موضوع را نمی‌پذیرد؟ درحالیکه دولت لایحه داده و مجلس آن را تصویب کرده، مجمع تشخیص مصلحت نظام به آن ایراد گرفته است! اگر همین اتفاق را امشب رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کند که به دنبال منافع ملی ایران FATF را پذیرفتیم قطعا فردا صبح در بازار ارز تهران حداقل دلار هزار تومان کاهش قیمت خواهد داشت و دید مثبتی به وجود خواهد آمد که یعنی ما می‌توانیم مراوداتی را با همسایگان در چارچوب قانونی داشته باشیم که اینها به ثبات اقتصادی کمک می‌کند. این مهم‌ترین نکته‌ای است که معتقدم اگر امروز به آن نرسیم اقتصاد ایران را به سمت تورم‌های شدیدتر رهنمود خواهد کرد، بی‌ثباتی اقتصادی است.