درآمد نیوز-گاهی پشت ظاهر درخشان سکه‌های طلا و شمش‌های نقره، در پس اعتبار یک‌تکه کاغذ، در عمق سیاهی نفت، شیرینی شکر و عطر دل‌انگیز قهوه پنهان می‌شود.

درآمد نیوز-دکتر محمدرضا ناری ابیانه ،آیا این سبک از معامله هنوز هم کارایی دارد؟ پول، مفهومی است که در هر زمان، شکل خاصی به خودش می‌گیرد؛ مثلاً گاهی پشت ظاهر درخشان سکه‌های طلا و شمش‌های نقره، در پس اعتبار یک‌تکه کاغذ، در عمق سیاهی نفت، شیرینی شکر و عطر دل‌انگیز قهوه پنهان می‌شود.

وقتی پول را از آن شکل مرسوم کاغذی بیرون بکشیم، مفهوم‌های جانبی دیگری در کنارش ظاهر می‌شوند. یکی از این مفهوم‌های جالب «تهاتر» است. در این مقاله از خانه سرمایه به سراغ تهاتر می‌رویم. با ما همراه باشید.

تهاتر یا «Barter» نوعی معامله است که در آن فرد در مقابل کالایی که به دیگری تحویل می‌دهد، یک کالای دیگر دریافت می‌کند.

دکتر «سید مرتضی قاسم‌زاده» در کتاب حقوق‌مدنی، مختصر قراردادها و تعهدات» تهاتر را این‌گونه تعریف می‌کند: «برطرف شدن یا حذف دو دِین متقابل تااندازه‌ای که باهم برابری کنند، تهاتر نام دارد.» در تعریف دقیق‌تر می‌توان گفت که تهاتر، معامله‌ای بدون استفاده از ابزار مبادله است.

 بد نیست نگاهی به معنای ابزار مبادله بیندازیم». «ابزار مبادله» یا «Medium of Exchange» مفهومی است که حتی در نبود شکل رایج پول، کار پول را انجام می‌دهد. اگر کمی در مفهوم پول دقیق‌تر شویم، می‌توانیم از آن به عنوان ابزاری یاد کنیم که به وسیله مردم برای انجام معامله‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ اما درنهایت ما از پول برای خرید ارزش چیزها استفاده می‌کنیم؛ مثلاً با پول، گوشت و نان و برنج می‌خریم چون در پی دریافت ارزش مواد غذایی هستیم یا با آن زمین و خانه می‌خریم چون در پی یافتن ارزش آرامش و سرپناه هستیم.

 اگر از این منظر به پول نگاه کنیم درمی‌یابیم که اصطلاح ابزار مبادله، واقعاً برازنده آن است؛ اما فقط پول کاغذی نیست که می‌تواند نقش ابزار مبادله را بازی کند. درواقع هر چیزی که کمیاب باشد، جای زیاد نگیرد، تقاضا برای آن وجود داشته باشد و قابل وزن کردن یا قابل‌شمارش باشد می‌تواند نقش پول را بازی کند؛ مثلاً در یک دوره از گذشته، نمک این ارزش را به دوش می‌کشید و مردم در مقابل دادن کالاهای خود، نمک دریافت می‌کردند. از آن‌طرف برای خرید چیزهای موردنیازشان هم نمک می‌پرداختند. اگر سر این نخ را بگیریم شاید بتوانیم آن را به پول‌های دیجیتال وصل کنیم.

 هم‌اکنون در برخی از کشورهایی که استخراج ارزهای دیجیتال رایج و قانونی است، تعدادی از فروشگاه‌ها در مقابل کالاهای خود، ارز دیجیتال را می‌پذیرند. شاید بانک‌های بزرگ جهانی هنوز در گیرودار ارزش‌گذاری این مفهوم‌های تازه‌وارد در حال تقلا باشند اما این ابزار‌های مبادله نادیدنی، کم‌کم رنگ و بو و مفهوم پول‌های رایج را به خود می‌گیرند.