مسعود دانشمند دبیرکل خانه اقتصاد ایران

برای افزایش بهره‌وری تولید باید راهکارهای عاقلانه و برنامه‌ریزی منسجمی انجام شود. باید هر واحد تولیدی نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و در عین حال اگر ما قیمت را دستوری تعیین کنیم، یعنی فارغ از مسائل تخصصی، فنی و افزایش بهره‌وری کار کرده‌ایم، این در حالی است که برخی از مدیران فروش با اتکا به اینکه دولت نرخی را تعیین کرده است، محصولی را می‌فروشند، به علاوه اگر ما واحدهای تولیدی را وادار به رقابت کردیم، دلیل نوسان قیمت‌ها مشخص خواهد شد و فرآیند تولید و بهره‌وری افزایش خواهد یافت. در حالت کلی اینکه دولت قیمت‌گذاری دستوری انجام دهد کار درستی نیست و باید تن به مکانیزم بازار دهیم. در مورد قیمت‌گذاری برای ارز هم باید بگویم، این اختلاف قیمت دلار نیما و بازار آزاد برای آن است که به ظاهر قصد داریم ثبات را در بازار صادراتی داشته باشیم، به عبارت دقیق‌تر صادرکننده با همان عدد ۲۷ هزار تومان(نیمایی) کارهای خود را انجام دهد. از طرفی یک مشکل دیگر وجود دارد و آن است که واردکننده با مبلغ مذکور اقدام به واردات می‌کند، بنابراین نرخ کالای وارد شده با ارز نیمایی بیش از ارز آزاد خواهد بود و همین عامل، اثر تورمی منفی را به کشور تحمیل می‌کند. بنابراین انتظار می‌رود تفاوت قیمت ارز صرافی ملی با نیمایی، جبران شود تا بتوان مساله تورمی را حل و فصل کرد، در غیر اینصورت هر کدام (بازار و نرخ دلار) جریان خود را طی می‌کنند و مواد اولیه و کالاها گران خواهد شد. به‌زعم من باید بازنگری اساسی روی قیمت ارز انجام شود و هردو سمت واردکننده و صادرکننده بتوانند نفع ببرند. در خصوص بحث یارانه هم باید بگویم، ما معتقدیم یارانه می‌دهیم به منظور توانمندسازی، اگر پشت پرداخت این مبالغ بی‌برنامه‌گی یا موارد غیر قابل اعتمادی باشد، به واقع ما منابع خود را از دست داده‌ایم. من باور دارم ما باید از اول به اصلاح سیستم یارانه برگردیم و مشخص کنیم مدت زمان پرداخت، هدف و نتایج آن چه خواهد بود. به واقع پرداخت یارانه به طریق فعلی با مبلغ ناچیز، درست نیست. زمانی که حقوق متوسط خانواده‌ای در شرایط کنونی حدود چهار میلیون تومان است و خط فقر نیز رقم قابل توجهی است، ۴۵ هزار تومان چه دردی را دوا خواهد کرد. ما باید نسبتی را در نظر بگیریم که بتواند عدد قابل توجهی را شامل شود. من فکر می‌کنم اگر دولت بخواهد یارانه بیشتر بدهد منابع نخواهد داشت و پارادوکس‌های بسیاری در خصوص سیستم توزیع این مبلغ وجود دارد. به عقیده من می‌توان کار بهتری انجام داد، به‌عنوان مثال کارت انرژی در اختیار مردم گذاشت، که ماهانه برای هر نفر مبلغ مورد توجهی واریز شود و بلافاصله قیمت‌ حامل‌های انرژی را به میزان نرخ بین‌المللی برسانیم و از یک طرف تمهیداتی هم برای کسانی که بیشتر مصرف می‌کنند اندیشیده شود و دولت هم توانمندی بیشتری برای پرداخت کسب خواهد کرد. گفتنی است منظور از کارت انرژی درواقع پرداخت پول آب، برق، گاز بنزین است.