از زمان انتشار سریع و گسترده ویروس ناشناخته کووید ۱۹ موسوم به کرونا ویروس در ایران بیش از نه ماه می‌گذرد. در این مدت بخش اعظمی‌ از کسب‌وکارهای خرد، کارگا‌ه‌های کوچک و مشاغل و صنوف خدماتی دچار آسیب شده‌اند؛ بخش‌هایی که بیشترین اشتغال طبقات پایین جامعه در آنها شکل گرفته است. به دلیل شیوع کرونا […]

از زمان انتشار سریع و گسترده ویروس ناشناخته کووید ۱۹ موسوم به کرونا ویروس در ایران بیش از نه ماه می‌گذرد. در این مدت بخش اعظمی‌ از کسب‌وکارهای خرد، کارگا‌ه‌های کوچک و مشاغل و صنوف خدماتی دچار آسیب شده‌اند؛ بخش‌هایی که بیشترین اشتغال طبقات پایین جامعه در آنها شکل گرفته است.

به دلیل شیوع کرونا در ماه‌های اخیر صاحبان بسیاری از مشاغل و صنوف عمدتا خدماتی شدیدا آسیب دیده و با توقف فعالیت روبه رو شدند. بیشتر مغازه‌ها، پاساژها، رستوران‌ها، اغذیه‌فروشی‌ها، هتل‌ها، آرایشگاه‌ها و مراکز گردشگری و حمل‌ونقل که در بخش خدمات فعال بودند، تحت تاثیر کرونا تعطیل یا راکد شدند. تاثیر شیوع کرونا بر اقتصاد ایران بیش از هر چیز بر معیشت افراد تاثیرگذار بود چراکه کرونا بخش‌هایی از اقتصاد را که بیشترین اشتغال طبقات پایین جامعه در آن شکل گرفته بود، تحت تاثیر قرار داد. تعداد شاغلان بخش خدمات در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته با کاهش همراه بوده و این امر ناشی از تاثیرپذیری بسیاری از مشاغل خدماتی از شیوع کرونا بوده است. از نگاه کارشناسان بزرگترین تاثیر کرونا بر بخش‌های خدماتی بوده است. بخش خدمات اگرچه نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی کمترین آسیب از فشارهای اقتصادی را متحمل شد، اما به سرعت از شوک کرونا و تداوم آن تاثیر پذیرفت. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کار، در تشریح علل آسیب‌پذیری مشاغل خدماتی در بحران کرونا به ایسنا گفته است: «در دوران کرونا فعالیت مشاغل خدماتی بیش از سایر بخش‌ها مختل شد چون که اقتصاد کشور عمدتا خدماتی و بر پایه ارائه کالا و خدمات استوار است و از این جهت آسیب‌پذیری در صنوف خدماتی چشمگیرتر بود.» او اضافه کرد: «به دلیل محدودیت‌هایی که در بازار کشور پس از شیوع کرونا به وجود آمد مردم در انجام بسیاری از امور از قبیل مسافرت، گردشگری، خرید کالا و دریافت برخی خدمات دچار مشکل شدند و به این ترتیب بخش خدمات از کرونا آسیب جدی دید.» این کارشناس بازار کار رعایت پروتکل‌های بهداشتی را از دیگر علل تاثیرپذیری مشاغل خدماتی از کرونا دانسته و افزود: «مردم برای آنکه به کرونا مبتلا نشوند با احتیاط از خدمات رستوران‌ها، هتل‌ها، فست فودها، باشگاه‌ها و مراکز تفریحی و گردشگری استفاده کردند و ترجیح دادند که خدمات کمتری دریافت کنند. این امر شکنندگی مشاغل خدماتی را نشان داد و بی‌تردید طولانی شدن کرونا مشکلات و محدودیت‌های بیشتری برای کسب‌وکارهای خدماتی به دنبال خواهد داشت.» براساس آماری که از سوی مرکز آمار ایران از رشد اقتصادی در سه ماهه نخست امسال انتشار یافته، بیشترین رشد منفی در میان بخش‌های اقتصادی متعلق به بخش خدمات بوده است و در بخش خدمات، گروه «سایر خدمات عمومی، اجتماعی، شخصی و خانگی» که با مشاغل عده زیادی از خویش‌فرمایان و مشاغل غیررسمی‌ در ارتباط است با رشد منفی ۶۳ درصد از بیشترین کاهش در تولید ناخالص داخلی در میان سایر گروه‌ها برخوردار بوده است. مشاغل بخش خدمات از ثبات و پایداری لازم برخوردار نیست و در مواجهه با بحران‌هایی همچون کرونا می‌تواند بسیاری از ظرفیت‌های اشتغال را دستخوش تغییر قرار دهد. گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار از بررسی روند شاغلان بخش خدمات در بهار ۱۳۹۹ نیز نشان می‌دهد که تعداد شاغلان بخش خدمات در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته با کاهش همراه بوده و این امر ناشی از تاثیرپذیری بسیاری از مشاغل خدماتی از شیوع کرونا بوده است که موید این امر، کاهش ۳۳ درصدی شاغلان هتل‌ها و رستوران‌ها در بهار امسال است. به موجب این گزارش، درحالیکه تعداد شاغلان بخش خدمات در کشور همواره از روند صعودی برخوردار بوده، اما کاهش ۷/۹ درصدی شاغلان این بخش در بهار ۱۳۹۹ نسبت به بهار سال ۱۳۹۸ ناشی از تاثیر شیوع بیماری کرونا بر برخی از زیرمجموعه‌های بخش خدمات بوده است.

تازه های امروز