حسین سلیمی رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان و کارشناس ارشد بانکی

هدایت نقدینگی به سمت تولید یکی از موضوعاتی است که درباره آن زیاد صحبت شده، اما اقدام مناسب و قابل تامل در این زمینه صورت نگرفته است. امروز بخش بزرگی از بنگاه‌های مولد کشور دچار آسیب ناشی از نبود سرمایه در گردش هستند و در این بین نقدینگی‌ای که می‌توانست باعث رونق تولید و شکوفایی آن شود در سایر بازارها سرمایه‌گذاری می‌شود، البته این سرمایه‌گذاری‌ها چندان هم سودآور نبوده‌اند و دلیل آن هم این است که صنعت و کسب‌وکارها در حال مبارزه با مشکلات هستند که به همین دلیل هم کمبود ایجاد شده است. یکی از مهمترین مشکلات در حوزه توسعه مولد این است که اعطای تسهیلات به آنها به شدت سخت است و نیازمند اسناد و مدارک زیادی از جمله گرفتن مفاصا ‌حساب بانکی و مالیاتی و غیره است و این بروکراسی اداری باعث گرفتار شدن بنگاه‌های مولد ‌شده است. از آنجایی هم که مفاصا حساب دو یا سه سال گرفته می‌شود و این خود یکی از موانع رشد و رونق تولید محسوب می‌شود، به این دلیل که صاحبان واحد‌های تولیدی نمی‌دانند که قیمت فروش، آب، برق، گاز، تلفن و دستمزدها چه تغییراتی در سه سال آینده خواهند داشت که بتوانند محاسبه کنند تا جوابگوی بازپرداخت وامی که می‌گیرند، باشد. این مشکلات سیستمی است که ما در بانک‌ها داریم و همین موضوع باعث شده تا آنها علاقه‌مند به دادن وام‌های کوتاه‌مدت باشند. دلیل همه ناهماهنگی‌ها در اعطای تسهیلات بانکی به واحدهای تولیدی بی‌ثباتی اقتصادی‌ است که در کشور وجود دارد. این بی‌ثباتی در همه بخش‌های کشور از جمله سیستم بانکی، فروش، قیمت‌گذاری و … باعث شده تا مشکلات درهم‌تنیده شوند و بحران‌های اقتصادی شدیدی به‌وجود آیند. به‌عنوان مثال در این وضعیت کسی که واردات انجام می‌دهد نمی‌داند که شش ماه دیگر نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند که بتواند با این نرخی که الان کالا را وارد می‌کند و می‌فروشد بتواند کالای دیگری وارد کند یا نه! البته این وضعیت بی‌ارتباط با تحریم‌ها هم نیست، مشکلات صنعت منهای مسائل داخلی واحدها به دلیل وابستگی بسیار زیاد به خارج است. واحدهای تولیدی با این مشکل مواجه هستند که نمی‌دانند آیا تحریم‌ها تا کی ادامه دارند؟ آیا این روند بر تامین مواد اولیه آنها در ماه‌ها و سال‌های آینده تاثیر می‌گذارد یا نه؟ قیمت مواد اولیه چقدر تغییر خواهد کرد؟ و اینها اثرات منفی تحریم است که گریبانگیر واحدهای تولیدی ما در ۱۰ سال گذشته شده است و به‌ویژه در چهار گذشته که این تحریم‌ها تشدید شده است. همه این مسائل در سایه بی‌ثباتی اقتصادی و وابستگی اقتصاد ایران به خارج ایجاد شده و طی سال‌ها قدرت را از بخش مولد کشور گرفته است و امروز با هر تکانه‌ای این واحدها آسیب می‌بینند.