طبق نظر برخی فعالان بازار خودرو، نرخ محصولات در شرایط فعلی، با توجه به ثابت ماندن چند وقت اخیر قیمت دلار، تغییرات آنچنانی نسبت به یک ماه گذشته نداشته است. اما نکته اصلی آن است که بسیاری از کارشناسان بر این باورند افزایش تولید خودرو اگر با سازوکار هوشمندانه‌ای انجام نگیرد، زیان شرکت‌های خودروساز را بیش از پیش افزایش خواهد داد. به واقع دولت باید شرایطی را پی‌ریزی کند تا مانع از رانت بیشتر و سودجویی برخی دلالان شود. در عین حال تحلیلگران معتقدند قیمت خودرو بالاخص در بخش خارجی کماکان با حباب همراه است و انتظار می‌رود با بهبود شرایط برای واردات این حباب شکسته و نیاز جامعه پاسخ داده شود.
به زعم شما نرخ فعلی ارز که در چند وقت اخیر تا حدی ثابت مانده است، به صورت کلی چه تاثیری بر بازار خودرو داشته و شرایط بازار مذکور چگونه است؟
اصولا در ایران نه فقط بازار خودرو بلکه تمام کالاها فارغ از میل برخی افراد، دنباله‌روی قابل توجهی از وضعیت دلار دارند، به این معنا که با صعود دلار، روند آنها افزایشی و بالعکس با افت آن قمیت‌ها ریزشی می‌شوند. اما نکته آن است که بازار خودرو نسبت به سایر بازارها از نوسانات و گرانی دلار پیشی گرفته و به عبارت دقیق‌تر بیش از آن گران شده است. به نظر من این را می‌توان یک حباب در نظر گرفت که به‌زودی می‌شکند، کما اینکه مشاهده شده در روزهای اخیر نرخ‌ها کمی افت کرده است. به‌عنوان مثال اگر خودرویی که در بازار بین‌المللی ۱۰ هزار دلار قیمت‌گذاری شده است، در ایران با نرخ حدود ۲۵۰ میلیون تومان معامله می‌شود و افزایش بیش از این به معنای حباب‌گونه بودن آن است، بالاخص خودروهای خارجی که با افزایش نرخ ارز، حباب بیشتری را به خود می‌بیند. از طرفی برای خودروهای داخلی هم به علت آنکه برنامه ۵۰ درصدی افزایش تولید در دستور کار است، می‌توان انتظار داشت قیمت کارخانه و بازار به هم نزدیک و در واقع نسبت به گذشته یکسان‌تر شود. (البته این مهم بستگی به قیمت‌گذاری آزادی دارد که کارخانه بتواند آن را را انجام دهد) به علاوه خودروهای خارجی هم درصد کمی را شامل می‌شود و همان مقدار نیز از نظر ارزشی ۴۰درصد بازار را تشکیل می‌دهد که آنها تابع مستقیم نوسانات ارزی و سیاست‌های دولت برای مجوز واردات است که اکنون با توجه به مشکلات ارزی موجود در کشور و کمبود آن بعید است که نسبت به واردات شرایط آسانی در نظر گرفته شود و در واقع آزادسازی واردات کمی دور از ذهن خواهد بود. ممکن است متاثر از همین شرایط حباب کمی در بازار خودروهای خارجی باقی بماند، اما مسلم است در قسمت داخلی و با همان روشی که اشاره کردم، قیمت‌ها متعادل‌تر خواهد شد و حباب‌ها به مرور زمان تخلیه می‌شود.
وزیر صمت اخیرا اعلام کرد، بحث تحولات خودرویی در دستور کار است و باید خودروسازها به سمت افزایش تولید بیشتر بروند، از همین رو دلال‌ها متضرر خواهند شد و به عبارت کلی‌تر اصلاحات ساختاری در بخش خودرو شکل می‌گیرد. نظر شما در این باره چیست؟
این در واقع همان کاری است که ما به کرات برای آن فریاد می‌کشیم؛ روش غلطی که منجر به قیمت‌گذاری خودرو شد و زیان خودروساز و سود دلالان را در پی داشت. همچنین پیش‌تر اشاره کرده بودم ما رانت ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی را در این بخش داریم و اگر این برداشته شود بسیار مفید خواهد بود، به طوریکه بخشی از آن به خودروسازها اختصاص یابد و آنها با افزایش تولید بتوانند شرایط ثبات را بر بازار حاکم کنند. اگر این قدم‌ها به درستی برداشته شود، به طور حتم ما شاهد بازاری آرام خواهیم بود. کما اینکه در دهه ۷۰ هم چنین مشکلاتی داشتیم و با اقداماتی از این دست، نرخ خودرو برای مدت‌ها اختلاف آنچنانی با بازار و کارخانه نداشت.
آیا این افزایش تولید آن هم در شرایطی که خودروسازهای بزرگ ما دچار زیان فراوانی هستند، ضرر مضاعفی را به آنها تحمیل نمی‌کند؟
اگر قیمت درست شود خیر، به واقع این قدم اول است و بسیار حائز اهمیت خواهد بود. در مقابل اگر رانت ایجاد شود، قطع به یقین افزایش تولید در کار نخواهد بود، به دلیل آنکه پولی به قطعه‌ساز واگذار می‌شود و او باید قطعات را تامین کند و واگذاری پول به قطعه‌ساز نیازمند نقدینگی است، اکنون ظرفیت وام‌گیری نیز در شرایطی فعلی اشباع شده است و دیگر نمی‌توان روی آن حساب باز کرد. در واقع غلط‌ترین کار ممکن آن است که یک جنس را با ضرر بفروشیم و برای تامین نقدینگی دست به دامان بانک‌ها شویم و بهره آن را پرداخت کنیم و این می‌تواند میزان زیان را افزایش دهد. به اعتقاد من اگر اجازه داده شود تا کارخانه‌ها بدون ضرر و زیان کار خود را پیش ببرند، بخش عمده‌ای از مشکلات حل می‌شود.
پیش‌بینی می‌شود سال آینده با حل و فصل اختلافات سیاسی و به تبع آن گشایش برای اقتصاد ایران، پول‌ها روانه بازارهای دارایی همچون خودرو خواهد شد، نظر شما در این‌باره چیست؟
در این مورد نکته اصلی آن است که ما نباید تحت هیچ شرایطی محصولات را با ضرر و زیان بفروشیم، به عبارت دیگر اگر طرف خارجی هم بخواهد پول خود را در کشور سرمایه‌گذاری کند، اگر توام با زیان باشد، دچار مشکلات خواهد شد. کلید این مهم آن است که اجازه دهند خودروهای داخلی با قیمت تمام شده یا سود حداقلی فروخته شود و خودروساز بتواند ادامه حیات دهد، از سویی خارجی‌ها نیز منتظرند تا وضعیت سیاسی مشخص شود و ما باید از این فرصت استفاده کنیم و به جای آنکه خودرو خارجی وارد کنیم، خودروساز وارد کنیم تا بتوان به نیازهای جامعه پاسخ داد، این دقیقا کاری است که کشورهایی مثل چین و هند انجام می‌دهند.
Friday, 26 April , 2024