آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران

باید متذکر شوم تغییر قدرت در آمریکا به معنای تغییر سیاست‌های تحریمی است. همچنین انتظار می‌رود زمانیکه تحریم‌ها را عامل افزایش نرخ ارز می‌دانیم پس برداشته شدن آنها منجر به کاهش قیمت ارز می‌شود. در این میان دولت هم اعلام کرده در صورتی که چنین اتفاقی بیفتد نرخ ارز به ۱۵ هزار تومان می‌رسد و این سیگنال فروش را متوجه بازار می‌کند. بر همین اساس عده‌ای از گذشته دلار نگه داشته بودند و از ترس ریزش قیمت اقدام به فروش می‌کنند، اما نکته اصلی آن است که این مقدار تزریق ارز به طور حتم تاثیری در افت قیمت‌ها نخواهد داشت. به عبارت دقیق‌تر خود بانک مرکزی است که سیاست کاهش قیمت را با سرعت خیلی کم در پیش گرفته است، این در حالی است که انتظار می‌رفت قیمت ارز زودتر از اینها وارد کانال ۲۱ هزار تومان شود. حال اینکه روند کاهشی قیمت ارز حفظ شود هم خود تبدیل به نگرانی بعدی خواهد شد، اینکه چه مدت شاهد نزول قیمت دلار باشیم! ولی در حالت کلی آمدن بایدن بر بازار ارز کشور تاثیر گذاشت، گرچه شرط و شروط او برای ایران پس از ورود به کاخ سفید اهمیت خواهد داشت. به نظر من در حال حاضر اتفاق خاصی نیفتاده و وضعیت فعلی حاصل انتظاراتی بود که از پیش شکل گرفته است. فرض کنید اگر اکنون ۱۰۰ میلیون دلار هم به بازار تزریق شده باشد تاثیر چندانی در کاهش بیشتر قیمت‌ها ندارد و ما برای کاهش رکود اقتصادی به میلیون‌ها دلار نیاز داریم. به اعتقاد من تا زمان مشخص نشدن موضع قطعی رئیس جمهوری منتخب آمریکا و عکس‌العمل ما نسبت به این مساله بازار ارز سردرگم خواهد بود. از طرفی اگر ما بخواهیم بر برخی مواضع که برای طرف مقابل تهدیدآمیز است، پافشاری کنیم شرایط کمی پیچیده خواهد شد و به علاوه انتخابات ریاست جمهوری پیش روی ما نیز سبب می‌شود ریسک توافق افزایش یابد اما تا مادامی که قیمت مسکن و خودرو نسبت به این کاهش نرخ ارز مقاومت می‌کنند و ارزان نمی‌شود، می‌توان اذعان کرد پس کاهش قیمت ارز هم موقتی است. در این میان واردات آزاد نشده است و مسائل تجاری ایران باید مشخص شود. نگرانی اصلی آن است چون واردکنندگان با ماندگاری اعتماد ندارند، باید ارز را هرچه زودتر در کف قیمت بخرند. به طور کلی می‌توان پیش‌بینی کرد آینده بازار ارز بیش از هرچیز به اخبار سیاسی و اراده بانک مرکزی بازمی‌گردد، به این معنا که خواست دولت چیست! چراکه مشاهده شده زمانی که هیچ دلیلی نداشت نرخ ارز افزایش یافت و تابلوی صرافی عوض شد، این در حالی است که اکنون قیمت دلار ذره‌ای کاهش می‌یابد. اینها نشان می‌دهد که بانک مرکزی علاقه‌ای به کاهش آنچنانی ندارد.