در شرایطی که روند تولید در زنجیره فولاد متناسب با نیاز بوده و کمبودی چندانی وجود ندارد اما اعمال سیاست‌های دستوری از یک‌سو و همچنین نوسانات نرخ ارز از سوی دیگر باعث شده تا در برخی از حوزه‌ها شاهد شکل‌گیری انحصار باشیم.

موضوعی که به اعتقاد فعالان این حوزه اگرچه حمایت دولت از تولید اجتناب‌ناپذیر است؛ اما این سیاست باید با بهره‌گیری از راهکارهایی همچون مشوق‌های صادراتی و یا اعمال معافیت‌های مالیاتی  صورت گیرد و دولت اجازه دهد بازار روال طبیعی خود را طی کند.

 در این راستا رضا دیده‌ور رئیس هیات‌مدیره شرکت فولادمبناتهران پاسخگوی سوالات بود.

  در ابتدا در زمینه نحوه فعالیت شرکت توضیح دهید؟

شرکت فولاد مبنا تهران در زمینه تامین مواد اولیه صنایع بالادستی زنجیره فولاد همچون محصولات سنگ آهنی فعالیت داشته و همزمان با حضور در حوزه پایین دست زنجیره به‌صورت تخصصی و تامین تمامی مقاطع فولادی و صنعتی کارخانجات صنعتی و ساختمانی به گسترش فعالیت‌ها خود اقدام کرده است.

 با توجه به نوع فعالیت شرکت که به تامین مواداولیه مورد نیاز زنجیره فولاد اختصاص دارد درحال حاضر روند کنونی بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

باید توجه داشت که در حال حاضر به لحاظ تولید در زنجیره مشکلی وجود ندارد و میزان تولید منطبق بر نیازهای بازار صورت می‌گیرد، اما قیمت‌ها در بازار باید براساس شرایط عرضه و تقاضا و به‌صورت واقعی کشف شود و سیاست‌های دستوری تنها به برهم‌خوردن تعادل در نظام عرضه و تقاضا منجر خواهد شد. اگرچه هم‌اکنون برخی شرکت‌های واسطه‌ای با مهندسی عرضه به ایجاد رونق کاذب و کسب سودهای بالا اقدام می‌کنند.

 بزرگترین چالش کنونی زنجیره فولاد چیست؟، چه راهکاری را در این خصوص پیشنهاد می‌کنید؟

طرح جامع فولاد کشور دستیابی به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد را در افق ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی کرده است. اما با توجه به ذخایر کنونی کشف شده سنگ‌آهن برای تحقق این میزان تولید حداقل کمبود ۴۰ تا ۵۰ میلیون تنی سنگ‌آهن پیش‌بینی می‌شود که در این راستا لازم است رویکرد دولت به سمت افزایش فعالیت‌های اکتشافی متمرکز شود و از سوی دیگر لجستیک از دیگر چالش‌هایی است که زنجیره فولاد با آن مواجه است به‌گونه‌ای که ضعف در زیرساخت‌های حمل‌ونقلی و عدم امکان پهلوگیری کشتی‌های بزرگ در بنادرجنوبی باعث شده تا هزینه‌های تولید و صادرات با افزایش مواجه شود که این موضوع رقابت‌پذیری را به‌ویژه در بازارهای صادراتی کاهش داده است.

 در خصوص بازارهای صادراتی و روند حضور شرکت‌ها بازرگانی در این حوزه توضیح دهید؟

بازار جهانی فولاد در شرایط مطلوبی قرار دارد و با کاهش میزان تولید از سوی کشورهای چین و روسیه قیمت محصولاتی فولادی در بازار جهانی با افزایش مواجه شده است از سوی دیگر الزام واحدهای فولادی برای رعایت کف عرضه در بورس کالا باعث شده تا شرکت‌های تولیدی برای استفاده حداکثری از شکاف قیمتی نرخ دلار با ریال به‌طور مستقیم نسبت به صادرات محصولات خود اقدام کنند و عملا اجازه فعالیت شرکت‌های بازرگانی را در این حوزه نمی‌دهند به‌گونه‌ای که شاهد حذف این شرکت‌های از چرخه فعالیت‌های صادراتی هستیم.

 با توجه به اهمیت ورق‌های فولادی در تولید صنایع پایین‌دستی بازار این محصول را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 در حال حاضر تولید و عرضه ورق‌های فولادی تنها از طریق فولاد مبارکه صورت می‌گیرد که این شرکت نیز سیاست خود را تنها عرضه ورق به واحدهای تولیدی از طریق سامانه بهین‌یاب متمرکز کرده است این در حالیست که عرضه نادرست به‌همراه وجود تقاضای کاذب باعث شده تا ورق‌های فولادی به‌جای تولید به بازار آزاد وارد شوند. درواقع تردید وجود ندارد که دولت از این طریق قصد دارد تولید را حمایت کند اما به‌نظر می‌رسد این نوع حمایت چندان موفق نبوده و بهتر است دولت حمایت خود را از طریق روش‌های دیگری همچون ارائه مشوق‌های تولید و صادرات به‌همراه معافیت‌های مالیاتی و همچنین ارائه تسهیلات مناسب انجام دهد و با پرهیز از سیاست‌های دستوری اجازه دهد بازار از طریق روال طبیعی خود زمینه کشف قیمت‌های واقعی و برقراری تعادل در عرضه و تقاضا را فراهم کند . 

 اصلی‌ترین چالش شرکت‌های فعال در حوزه بازرگانی زنجیره فولاد چیست؟

اصلی‌ترین و مهمترین چالشی که هم اکنون در حوزه فعالیت‌های بازرگانی در زنجیره فولاد وجود دارد نوسانات ارزی به‌همراه شرایط تحریم است که مبادلات مالی و نقل‌وانتقال کالا را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.