سیدحمید حسینی تحلیلگر مسائل اقتصادی

قطع به یقین لایحه بودجه ۱۴۰۰ دارای ضعف‌هایی است و زمانی که درآمدهای کشور کاهش پیدا می‌کند و شرایط تحریمی حاکم است و کسب و کارها به‌خاطر شیوع گسترده بیماری کرونا به مشکل خورده است، برنامه‌ریزی برای وضعیت اقتصادی سال بعد دشوار است و نمی‌توان بودجه انقباضی بست، چراکه پیش‌بینی می‌شود سال آینده با پایان یافتن بحث تحریم‌ها و بهبود وضعیت کرونا، ناچاریم تا بودجه انبساطی ببندیم. از طرفی رقمی حدود ۵۳۰هزار میلیارد تومان از لایحه بودجه سال آینده مربوط به مسائل رفاهی است و باید حقوق‌ها با توجه به نرخ تورم افزایش یابد و لذا دولت در این زمینه کاری نمی‌تواند بکند. این در حالی است که می‌توان ارقام را کم و زیاد کرد اما برای هزینه‌های جاری که به‌طور عمده مربوط به دستمزدهاست کاری از دست دولت ساخته نیست. از طرفی حدود ۱۴۰هزار میلیارد تومان نیز بابت اوراق بدهی که پیش‌تر چاپ شده باید پرداخت شود و این عاملی است تا مردم اعتماد کنند و در سال آینده اوراق قرضه را بخرند. رقم بودجه عمرانی هم ۱۲۰هزار میلیارد تومان خواهد بود. این در شرایطی است که نمی‌توان برای تکمیل شدن پروژه‌های عمرانی بودجه‌ای در نظر نگرفت. منابع تامین بودجه نیز مالیات است و به‌طور حتم بیش از این امکان وصول مالیات منطقی نیست، گرچه می‌توان مالیات بیشتری ستاند اما برای خروج اقتصاد کشور از رکود، توصیه‌ای به افزایش پایه‌های مالیاتی نمی‌شود. منبع دیگر هم می‌تواند فروش اوراق دولت و سهام باشد. واگذاری سهام دولتی می‌تواند مفید باشد و به‌طور حتم عاقلانه است. اگر اوراق نفتی باشد می‌توان مردم را به خرید ترغیب کرد و به‌طور حتم استقبال خواهد شد. ۲۰۰هزار میلیارد هم درآمدزایی از محل صادرات نفت پیش‌بینی شده و جای تعجب است زمانی که دولت اذعان می‌کند می‌تواند نفت بفروشد چرا مجلس اصرار به عدم فروش دارد؟! آنطور که پیداست دولت فروش یک‌میلیون تا بیش از دومیلیون بشکه نفت را پیش‌بینی کرده است و می‌توان از این طریق برخی بودجه‌ها را هزینه کرد. از طرفی راه درست آن است که مجلس راه‌حل دهد و کار کارشناسی کند و نباید کلیات را رد کرد و مساله بودجه را به موضوعات سیاسی گره زد. با رد کلیات لایحه بودجه، عدم برنامه‌ریزی اتفاق می‌افتد و به نظر نمی‌رسد دولت زیر بار این موضوع برود. بررسی مسائل باید با تامل و تفکر بیشتری انجام شود و شرایط به گونه‌ای است که باید برای برخی مسائل هدف داشت، به‌عنوان مثال، باید در شرایطی به استقراض تن داد و مالیات را در حد امکان وصول کرد تا آسیبی به اقتصاد وارد نشود. به عبارت دقیق‌تر، تمام راه‌حل‌ها باید مورد ارزیابی قرار بگیرند و برای درآمدها برنامه‌ریزی معقولی در نظر گرفت.