محمدرضا آذین

روند سریع و روبه رشد تولید انرژی با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر در جهان، نه تنها به دلایل زیست محیطی بلکه به دلایل اقتصادی و کاهش وابستگی به منابع فسیلی در تامین نیاز روزافزون به منابع انرژی، مورد توجه قرار گرفته، به نحوی که بر اساس پیش‌بینی‌های موجود، شاهد انتقال صنعت انرژی از سوخت‌های فسیلی به سمت استفاده از منابع تجدیدپذیر و تولید هیدروژن و افزایش سهم این منابع در سبد انرژی کشورها هستیم.

برا ساس آژانس های بین المللی انرژی، چین از قدرت تولید مازاد انرژی های نو برخورداراست. با توجه به مازاد تولید چین این کشور به شناسایی بازارهای نو در جهان و منطقه خاورمیانه روی آورده است. چین با برنامه ریزی لازم اکنون تولید کننده ۸۵ درصد پنل های خورشیدی جهان شده است. بگونه ای از هر ۵ پنل خورشیدی ساخته شده در دنیا ۴ پنل آن ساخت کشور چین است. چین توانسته است با سرمایه گذاری کلان بر روی انرژی های تجدید پذیر صدر نشین سرمایه گذاری انرژی های نو قرار  گیرد.

همچنین بر اساس گزارش سازمان بین المللی انرژی ، چین حدود ۵۴۶ میلیارد دلار در زمینه توسعه انرژی های تجدید پذیر هزینه کرده است. در صورتی که اتحادیه اروپا تاکنون حدود ۱۸۰ میایارد دلار و آمریکا حدود ۱۴۱ میلیار دلار است. در واقع چین با این سرعت سرمایه گذاری سه برابر اتحادیه اروپا سرمایه گذاری دارد.

  از سوی دیگر کشور های همسایه ایران از جمله عربستان، قطر، عمان و…در سالهای اخیر بزرگترین سرمایه گذاری خود را بر روی طرح های توسعه انرژی های تجدید پذیر گذاشته اند. در طرح افق ۲۰۳۰ عربستان با سرمایه گذاری ۲۵۰ میلیارد دلاری، امارات متحده عربی با سرمایه گذاری ۱۰۰میلیارد دلار، همچنین قطر و عمان با سرمایه گذاری حدود یکصد میلیارد دلار در صدر کشورهای سرمایه گذار در انرژی های منطقه  و جهان بگونه ای قرار گرفته اند.

این اقدام کشور های منطقه حاکی از آن نه تنها این کشور ها در تامین حوزه سوخت انرژی های فسیلی در دنیا تاثیر گذار بوده اند در آینده با کاهش ذخائیر نفتی می توانند سکانداری انرژی های تجدید پذیر را نیز راهبری کنند. ایران نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای دارای منابع نفت و گاز و یکی از کشورهای تاثیرگذار در نظام انرژی جهانی، در صورت عدم توجه به استفاده از منابع جایگزین برای تامین نیاز روزافزون انرژی، جایگاه خود را در نظام انرژی منطقه‌ای و جهانی از دست خواهد داد.

در این خصوص می‌توان به سند چشم‌انداز گاز ایران در افق ۱۴۲۰ منتشر شده توسط وزارت نفت اشاره کرد که براساس آن، همزمان با اقدام بهینه‌سازی مصرف و سرمایه‌‎گذاری در بخش تولید، در صورت عدم تولید ۲۵هزار مگاوات انرژی از منابع تجدیدپذیر تا سال ۱۴۲۰، ایران از کشور صادرکننده گاز تبدیل به کشور واردکننده جهت رفع نیاز مصرف داخلی خود خواهد شد.

 در صورتیکه با تمرکز بر بازه زمانی طرح های اجرایی و سرمایه گذاری کشور های منطقه حاکی از برنامه های ۱۰ تا ۲۵ ساله است. و بیشتر ین تمرکز خود  را بر سرمایه گذاری اجرای سریع این پروژ ها قرار داده اند . درصورتیکه در  حال حاضر ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر در شبکه برق کشور وجود دارد و وزارت نیرو در دولت جدید مکلف شده تا طی چهار سال ۱۰ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های تجدید پذیر اضافه کند. که در مقایسه با برنامه های عملیاتی کشورهای منطقه کشورمان در سرمایه گذاری تجدید پذیر کارمهمی صورت نگرفته است.