در آمد نیوز – محمدرضا آذین، سامانه مودیان مالیاتی از نیازهای اساسی نظام اقتصادی کشور است که از فرار دانه ‌درشت‌های مالیاتی جلوگیری می‌کند. با راه اندازی سامانه مودیان مالیاتی تقویتی در نظام مالیاتی صورت می پذیرد  و جامعه آماری و داده‌های اطلاعاتی در حوزه مالیاتی بیشتر می شود، به همان اندازه ضعف‌ها و کاستی‌ها و خلأها در حوزه مالیات‌ستانی مشخص و یا برطرف خواهد شد. در این خصوص نیز از طرفی اگر این مشکلات برطرف نشود، مالیات‌ستانی به چالشی بزرگ و معضلی اساسی برای دولت سیزدهم تبدیل می‌شود و دردسرهای زیادی را ایجاد خواهد کرد.

سامانه مودیان مالیاتی از نیازهای اساسی دولت و کشور به ویژه در شرایط کنونی اقتصادی است و به طور قطع این سامانه به میزان قابل توجهی جلوی فرار مالیاتی را خواهد گرفت. در این خصوص خبر نگار درآمد نیوز به سراغ اقای غلامحسین دوانی از پیشکسوتان جامعه مالی و حسابداری و عضو جامعه حسابداران رسمی ایران رفت.  دوانی اظهار داشت با توجه به پیشرفته بودن سیستم فوق تعداد مودیان مالیاتی کشور به ۲۱ میلیون نفر می رسد و نگرانی که وجود دارد این است که زیرساخت های مخابراتی فعلی کشورمان امکان بهره برداری مناسب  و کامل از سیستم را فراهم نکند.  نگرانی دومی که از سوی اهالی فن نظام مالیاتی وجود دارد این می باشد که سامانه هنوز قطعی نشده است، بنابرین مجبور خواهند بود هرچه مودی ادعا کند بپذیرند و قطعی تلقی کنند.

غلامحسین دوانی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران و از کارشناسان ارشد مالیاتی کشور درخصوص مزیت سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی گفت: اساسا نظام  های مالیاتی درکشورهای توسعه یافته الکترونیک محور است. با ساختارهای ممیزی قدیم که توسط ماموران مالیاتی  مورد بررسی قرار می گرفت، فاصله دارد. سامانه مالیاتی در واقع ممیز محور نیست و بنابر این مزیت فساد ناپذیری دارد  وی در ادامه گفت؛  سامانه مالیاتی ایران از الگوهای بین المللی پیروی می کند. در همه جای دنیا مودی مالیاتی در موعد مقرر باید گزارش های مالیاتی خود را  ارسال نماید، و به محض ارائه اظهارنامه مالیاتی تکلیف پرونده مودی همان زمان بصورت سیستمی مشخص می شود.

دوانی در خصوص پیشینه سامانه مالیاتی و هوشمندی سازی فرایند های مالیاتی کشورمان گفت: فاز اول طرح جامع هوشمند سازی مالیاتی ایران توسط بزرگترین موسسه حسابرسی و مشاوره مالی جهان «موسسه  دیلویت شعبه کانادا»، طراحی شده است. اما متاسفانه مشکلات تحریم و همینطور پرونده  فوت خبرنگار ایرانی و کانادایی در کشورمان باعث شد شرکت دیلویت پروژه فوق  بمنزله تحریم ایران ترک کند. اما این موسسه به ایران توصیه نمود ادامه این طرح باید توسط موسساتی که در این زمینه تجربه طولانی و عمیق دارند ادامه یابد. بنابرین طرح توسط شرکت بول فرانسه انجام شد. بول فرانسه نظام جامع مالیاتی ایران را در سی و سه فاز برنامه ریزی و با موفقیت طراحی و تحویل داد. اما متاسفانه تحویل گیرنده حرفه ای جهت تحویل پروژه وجود نداشت تا نقاط ضعف آن را تشخیص دهد. همچنین دانش کافی جهت بهره برداری از طرح نیز وجود نداشت.

دوانی ادامه داد: سیستم سامانه مالیاتی کشورمان سامانه ای است که فارغ از طرح جامع مالیاتی کشورطراحی شده است و همه مودیان موظفند در این سامانه ثبت نام کنند. برای ثبت نام کنندگان یک کار پوشه و یک کد در سامانه طراحی شده است که این کار پوشه باید هر روز توسط مودی بازدید و به روز شود. چیزی که هم اکنون مشابه آن برای سامانه ارزش افزوده  در حال اجراست.

 ایشان در خصوص چگونگی فرایند های سامانه مودیان مالیاتی ادامه داد: کد ملی ثبت نام کنندگان حقیقی باید با تلفن همره آنان  مطابقت داشته باشد.  برای ثبت نام کنندگان حقوقی، کد اقتصادی و کد ملی مودی حقوقی با یکدیگر  هم پوشانی دارد. هنگام ثبت نام هر یک از این اشخاص رمزعبوری ازطریق پیامک  ارسال می شود که از طریق آن می توانند وارد این سامانه شوند. پس از ثبت نام، ازآن تاریخ به بعد؛ اطلاعات معاملات مودیان مالیاتی از طریق  دستگاه کارت خوان، یا درگاه الکترونیکی  و یا هر سیستم الکترونیکی که مودی که به سامانه متصل شود، وارد کارپوشه آنها در سامانه می شود. ضمنا هر دستگاه الکترونیکی، که از جانب مودی به سامانه متصل می شود شماره سریال حافظه مالیاتی ایشان را درآنجا به نام مودی ثبت می شود. در واقع در راستای اجرای ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، بانک مرکزی موظف است با همکاری سازمان مالیاتی نسبت به ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان بانکی یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی اقدام کند. گفتنی است که این مهلت الصاق مجدد، صرفا برای درخواست الصاق دستگاه‌های کارتخوان بانکی و یا درگاه‌های پرداخت الکترونیک به پرونده مالیاتی می‌باشد و پذیرنده‌های بانکی که الصاق نشده به صورت خودکار غیرفعال خواهند شد.

شرکت های کاغذی حذف می شوند

دوانی در خصوص چگونگی صدور صورتحسابهای کارفرمایان به خبرنگار درآمدنیوز گفت:   صورتحساب معاملات مودیان دیگر  مانند سابق که بصورت فیزیکی صادر نمی شود پس از ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی و اعلام توسط دستگاه ذیربط  بشکل  الکترونیکی در سامانه ثبت می شود. این صورت حساب ها به کار پوشه خریداران جهت گرفتن تایید معامله ارسال می شود. در صورت تایید معامله از سوی خریداریا صاحبان کسب و کار، معامله از نظر سازمان نظام مالیاتی قطعی تلقی می شود،  بنابراین صورت حساب ها جهت بررسی درآمد عملکرد و ارزش افزوده مودی مورد بررسی قرار می گیرد. اما اگر معامله از سوی خریدار تایید نشود، معامله قطعی تلقی نمی شود.

وی گفت : سازمان مالیات جهت افزایش دقت در طبقه بندی فعالیت‌های اقتصادی و مشاغل و تسهیل در روند امور مالیاتی، به هر فعالیت یک کد مالیاتی اختصاص می‌دهد، که اینتاکد نامیده می‌شود. اینتاکد به گونه ای عمل می‌کند تا شما با داشتن کد مالیاتی، تعریف دقیق و منحصر به فردی نسبت به نوع فعالیت خود به سازمان مالیات ارائه دهید.

البته پیش بینی شده که پس از استقرار سامانه مالیاتی موضوعیت ارسال فهرست معاملات فصلی موضوع ماده ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر از بین خواهد رفت. از ویژگی های سامانه مودیان قطع رابطه  مودی – مامورمالیاتی بصورت فیزیکی  و حذف برخی از فساد های مالیاتی فعلی است. در گذشته یکی از مشکلات اساسی سازمان امور مالیاتی وجود صدها شرکت های کاغذی بود که در رسیدگی های مالیاتی بسیار مساله ساز نیز بود. با راه اندازی سامانه مودیان مالیاتی مشکل این نوع شرکتها حل خواهند شد . به عنوان مثال قبلا از نام افراد به عنوان خریدار سوء استفاده می شد اما با آمدن و راه اندازی سامانه این مشکل مرتفع خواهد شد تنها نگرانی که وجود دارد این است که زیرساخت های مخابراتی فعلی کشورمان امکان بهره برداری مناسب  و کامل از سیستم را فراهم نکند.  نگرانی دومی که از سوی اهالی فن نظام مالیاتی وجود دارد این می باشد که سامانه هنوز قطعی نشده است، بنابرین مجبور خواهند بود هرچه مودی ادعا کند بپذیرند و قطعی تلقی کنند. آنچه که اعلام شده است این سامانه با راه اندازی  فازهای بعدی  فرایند های الکترونیکی تکمیل و رسیدگی های سنتی بتدریج حذف خواهد شد.

دوانی در پاسخ سووال خبرنگار در آمد نیوز در خصوص اینکه آیا سامانه مودیان مالیاتی تهدیدی برای  شغل مشاغل حسابداری می باشد ؟ اظهارداشت؛ اتفاقا تغییرات نظام مالیاتی بازار گسترده خدمات مالیاتی را برای حسابداران فراهم خواهدآورد زیرا با راه انداری سامانه مالیاتی و اجرای کامل قانون پایانه های فروشگاهی بازار وسیعی برای حساب داران ایجاد می شود که در آن باید به مودیان جهت تنظیم اظهار نامه  خدمات رسانی کنند. کسب و کارهای  بیشتری جهت تکمیل صورتهای الکترونیکی و اظهار نامه های مالیاتی خود به حسابداران مراجعه می نمایند. اگر ما تا به امروز حدود پنج و نیم میلیون مودی داشته ایم در صورت تصویب و اجرای مالیات بر خانه های خالی، ماشین های لوکس، اجاره و املاک، عایدی سرمایه وتصویب اصلاحیه جدید قانون مالیات های مستقیم احتمالا  تعداد مودیان به بیست و یک میلیون و بیشتر خواهد رسید.  دغدغه ای که وجود دارد این است که آیا سیستم مالیاتی ایران ظرفیت پذیرش این تعداد مودی را دارد، آیا مخابرات  کشورمان می تواند زیر ساخت لازم را برای ورود مودیان در مواقع بصورت همزمان را تامین کند.

سامانه مودیان مالیاتی فراریان مالیاتی را شناسایی می کند

عضو اسبق  شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران  اظهار داشت: اگر این سامانه در سال ۱۴۰۱ موفق عمل کند دولت به درآمد های بسیار زیادی دست رسی پیدا خواهد کرد. برای مثال درآمد مالیاتی دولت در سال ۱۳۹۵ چیزی حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده است که پیش بینی میشود این درآمد حتی با وجود رکود اقتصادی شدید در سال ۱۴۰۱ به ۵۲۱ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. زیرا این سامانه توانایی شناسایی مودیان بزرگ را داشته و مانع فرار مالیاتی می شود.

نرخ مالیاتی به ۱۵ درصد کاهش می یابد

عضو اسبق  شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران در خصوص وصول مالیات با روش فعلی بر مبنای ۲۵  درصد از عملکرد و غیر منصفانه بودن نرخ فوق با راه اندازی سامانه مالیاتی گفت: درست است. البته اصلاحیه ای در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ به مجلس ارائه شد که این درصد به ۱۵ تقلیل یابد که هنوز تصویب نشده است. این نرخ در کشورهای توسعه یافته ۸ لی ۱۰ درصد است ولی در عوض نرخ ارزش افزوده  در کشورهای توسعه یافته تا نرخ ۱۹ تا ۲۰ درصد می باشد.