داریوش قنبری
تحریم‌ها فروش نفت کشور را با مشکل روبه‌‌رو کرده و درآمدهای دولت کاهش یافته و با کسری بودجه مواجه است و باید به نحوی تامین شود. در کنار طرح گشایش اقتصادی، راه‌های دیگری هم وجود دارد اما با توجه به وضعیت تورمی فعلی، تورم بدتر از این خواهد شد.

بنابراین یکی از راه‌هایی که به افزایش تورم منجر نشود، توجه به طرح گشایش اقتصادی است و نمی‌توان به خاطر اینکه در آینده چه اتفاقی می‌افتد، وضعیت حال کشور را رها کرد. قطعا و یقینا اینکه در آینده هم متناسب با شرایط روز باید تصمیم‌گیری شود، هیچ تردیدی وجود ندارد. وضعیت حال کشور و شرایط تحریمی تا ابد باقی نمی‌مانند و نهایتا راهی برای رهایی از شرّ تحریم‌ها ایجاد خواهد شد و در این تردیدی نیست. اما حالا که تحریم‌ها وجود دارند باید با وضعیت حال تصمیم‌گیری کرد و به نظر می‌رسد طرح گشایش اقتصادی متناسب با واقعیات کشور تدوین شده و از پشتوانه کار کارشناسی هم برخوردار است و می‌تواند در شرایط کنونی همانطور که از نامش پیداست، گشایشی در وضعیت ایجاد و بخشی از درآمدهایی را که به خاطر تحریم‌ها از دست رفته‌اند احیا کند و مجددا درآمدی برای دولت ایجاد کند. اما این طرح به‌گونه‌ای نیست که دولت یک‌طرفه منفعت ببرد و بخش خصوصی و مردم نیز می‌توانند منافع خوبی داشته باشند. یکی از مشکلاتی که الان وجود دارد؛ نقدینگی سرگردانی است که هرازگاهی سر از یک بازار درمی‌آورد و مشکلاتی را ایجاد می‌کند و بعضا به اشکال کاذب درآمدهایی ایجاد می‌شود. با توجه به گردش نقدینگی در بازارهایی مثل سکه و ارز که تاثیری در وضعیت اقتصادی ندارد و گردش نقدینگی در این بازارها فقط به مشکلات می‌افزاید اما اگر نقدینگی که در کشور وجود دارد، به شکل مناسبی مدیریت شود، هم دولت و هم بخش خصوصی می‌توانند منفعت ببرند؛ منفعتی واقعی که هر دو بهره‌مند می‌شوند و هیچ منافاتی بین منفعت دولت و بخش خصوصی وجود ندارد و می‌تواند منافعشان در یک راستا باشد و الزاما به این شکل نیست که منفعت یکی به ضرر دیگری تمام شود. قطعا و یقینا طرح گشایش اقتصادی از جمله طرح‌هایی است که می‌تواند منافع دولت و بخش خصوصی و مردم را به شکل همزمان تامین کند. این نکته که بعضا مردم به سودهای آنی فکر می‌کنند و خیلی دنبال این نیستند پولشان را در جایی سرمایه‌گذاری کنند که در آینده دور بازدهی داشته باشد، تا حدودی موجب نگرانی است؛ نگرانی اینکه جاذبه سرمایه‌گذاری در بازارهایی که می‌تواند سودهای آنی به دنبال داشته باشد، مانع از این شود که به سمت استقبال از طرح‌هایی چون طرح گشایش اقتصادی بروند. اما دولت می‌تواند با ایجاد اطمینان مناسب برای بخش خصوصی آنها را به این سمت و سو سوق دهد. همانطور که سرمایه خیلی خوبی از سمت مردم به بورس رفت و شاهد رونق روزافزون بورس هستیم، درمجموع می‌توان با ایجاد اعتماد، مردم را به سمت طرح‌های مناسبی از این دست سوق داد که اطمینان آنها نیز جلب شود. در عین حال دولت باید تدابیری در نظر بگیرد که بخش خصوصی اعتماد کند. اعتماد مردم به نوعی اگر نگوییم دچار آسیب جدی شده اما حداقلش این است که مثل گذشته نیست و باید بازسازی شود. برای استقبال از چنین طرح‌هایی از طرف دولت به بخش خصوصی، اتخاذ تدابیر مناسب ضروری به نظر می‌رسد.

استاد دانشگاه