محمدرضا آذین

فرهنگ را، مجموعه پیچیده‌ای از دانش‌ها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و هرچه که فرد به عنوان عضوی از جامعه خویش فرامی‌گیرد تعریف می‌کنند. با عنایت به این تعریف نسبتا جامع در خصوص فرهنگ می توان گفت که فرهنگ عنصری است که تحت رفتارها و تعاملات انسانی در جوامع و کشورهای مختلف به دست آمده و از همین روی است که فرهنگ در هر کشور و جامعه ای نسبت به دیگر کشورها و جوامع متفاوت بوده و شاهد پدیده ای به نام نسبیت فرهنگی در جوامع بشری هستیم.

اما با ظهور تمدن جدید و سبک زندگی مدرن در همه جوامع انسانی، رویکردها و رفتارهایی نهادینه و اجرا گردیده است که به نوعی فرهنگ عمومی در میان همه انسان ها و کشورهای جهان می باشد. در این میان رفتارهای مدنی و مطابق با زندگی شهروندی در جوامع بزرگ و پیشرفته، از جمله سبک های رفتاری و فرهنگ عمومی است که خاص یک کشور و یا یک منطقه جغرافیایی نبوده و کاملا جهان شمول است.

از جمله مهم ترین و کارآمدترین رفتارهای انسانی در حوزه فرهنگ عمومی و مدنی، مقوله پرداخت مالیات و فرهنگ مشارکت در ساخت کشور از طریق مالیات می باشد. بدون شک درآمدهای مالیاتی نقش بی بدیل و انکار ناپذیری در درآمدهای کلان ملت و به تبع آن رشد و توسعه هر کشوری دارد.

از همین روی باید اذعان داشت که فرهنگ پرداخت مالیات به نوعی بالاتر از پرداخت خود مالیات می باشد. چراکه با نهادینه شدن این فرهنگ در ذهن و فکر هر شهروند، دولت می تواند با خیالی آسوده نسبت به مشارکت های شهروندان به برنامه های کلان خود در زمینه اجرای سیاست های توسعه ای مبادرت ورزد.

همچنین با توسعه و بسط فرهنگ مالیاتی در میان اقشار مختلف جامعه خصوصا مرفهان و صاحبان سرمایه، می توان یقین داشت که نوعی عدالت اجتماعی در زیر پوست جامعه در جریان بوده و هر فرد و شهروندی با اقتضای درآمدهای مکتسبه خود در ساخت کشور و تامین هزینه های جاری آن مشارکت می نماید و از این طریق آنکه سرمایه دارتر است، مشارکت افزون تری در اعتلای جامعه داشته و به طور غیرمستقیم در خدمت نیازمندان و طبقات فرودست جامعه می باشد.

اما باید توجه داشت که فرهنگ مالیاتی را باید در دو مسیر مشخص پیگیری نمود. نخست تشویق و تکریم مودیان مالیاتی خوش حساب که با صداقت کامل به ارائه اظهارنامه مالیاتی و صورت حساب های مالی خود می پردازند و دوم تنبیه و تعزیر فراریان مالیاتی و افشای فساد ایشان در زمینه پایمال نمودن حقوق دولت و به تبع آن حقوق ملت است.

چراکه سکه فرهنگ دارای دو روی با فرهنگی و بی فرهنگی بوده و همان طور که رفتارهای پسندیده اجتماعی در کفه با فرهنگی جامعه می نشیند، بی فرهنگی شهروندان نیز باید با توجه به نسبت زیان های آن به جامعه به افراد خاطی گوشزد گردد تا علاوه بر جلوگیری از بزه های اقتصادی و مدنی فراریان مالیاتی، همه آحاد جامعه نیز با رویکردهای فرهنگ محورانه مالیات در کشور آشنا شوند.

از همین روی بهتر است تا دستگاه های مختلف مالیاتی، قضایی و امنیتی در زمینه کشف و تعزیر فراریان مالیاتی به این نکته نیز توجه نمایند که افشای اسرار این گونه افراد در رسانه های جمعی و گروهی نه تنها امری مذموم نبوده که فعلی ممدوح و از سر نیاز به تنویر افکار عمومی می باشد